หลายท่านเวลาที่เดินทางไปท่องเที่ยวที่ประเทศญี่ปุ่น อาจจะเคยพบเจอหรือสังเกตเห็นรูปปั้นแมวน่ารักๆ แบบนี้กันมาบ้างไม่ว่าจะตามสถานที่ต่างๆ ทั่วไป หรือตามร้านค้า หรือแม้กระทั่งตามร้านอาหารญี่ปุ่นในประเทศไทยเราก็มักจะพบเจอรูปปั้นแมวแบบนี้อยู่เสมอ รูปปั้นแมวนี้คือ 招き猫 (Maneki Neko) หรือแมวกวักนำโชคของญี่ปุ่นนั่นเอง
■ ความเป็นมา
ชาวญี่ปุ่นมีความเชื่อว่า “แมว” เป็นสัตว์นำโชคมาตั้งแต่สมัยโบราณ ส่วน 招き猫 (Maneki Neko) หรือแมวกวักของญี่ปุ่นนั้นเป็นรูปปั้นแมวที่ยกมือขึ้นมาหนึ่งข้าง มีลักษณะคล้ายคลึงกับแมวพันธุ์พื้นเมืองของญี่ปุ่นชนิดหนึ่งซึ่งไม่มีหาง ตำนานเกี่ยวกับที่มาของแมวกวักนั้นมีหลายตำนานความเชื่อ แต่เรื่องที่ได้รับการกล่าวขานมากที่สุดคือเรื่องที่เกิดขึ้นในสมัยเอโดะ มีเรื่องเล่าว่ามีหญิงชราคนหนึ่งฐานะยากจนมาก เลี้ยงแมวอยู่หนึ่งตัว ถึงแม้จะรักแมวมากแต่ก็ไม่สามารถเลี้ยงดูได้ จึงจำเป็นต้องนำแมวไปปล่อย ในคืนนั้นหญิงชรานอนร้องไห้ทั้งคืนและฝันว่าแมวมาบอกว่าให้ปั้นรูปปั้นแมวแล้วจะโชคดี วันรุ่งขึ้นนางจึงปั้นรูปปั้นแมวและก็มีคนมาขอซื้อตุ๊กตาแมวนั้นไป และหลังจากนั้นก็ปั้นต่อและขายออกไปอีกเรื่อยๆ จนเริ่มมีเงินจากการขายตุ๊กตาแมว และสุดท้ายก็สามารถพาแมวสุดที่รักกลับมาอยู่ด้วยกันได้อีกครั้งหนึ่ง หลังจากนั้นตุ๊กตาแมวกวักจึงเป็นตัวแทนของความโชคดีและได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบัน เชื่อกันว่าแมวกวักจะช่วยนำพาโชคลาภและเงินทองมาให้ สำหรับร้านค้าหรือกิจการต่างๆ นิยมนำแมวกวักมาวางไว้ เพื่อช่วยเรียกลูกค้าให้เข้าร้านคล้ายกับนางกวักตามความเชื่อของไทย
บทความแนะนำ
■ ความหมายของแขนที่กวัก
ถ้าลองสังเกตดีๆ จะพบว่าแมวกวักนั้นจะมีทั้งที่กวักแขนข้างซ้าย กวักแขนข้างขวา หรือกวักแขนทั้งสองข้างอีกด้วย ลองมาดูความหมายที่ซ่อนเอาไว้กันดีกว่า
-
แมวกวักที่ยกมือขวาขึ้นบน ถือกันว่าจะช่วยเรียกเงินทองและโชคลาภมาให้อย่างต่อเนื่อง
-
ส่วนแมวที่ยกมือซ้ายขึ้นบน มีความเชื่อกันว่าจะช่วยเรียกแขกและลูกค้าให้เข้าร้านค้าจำนวนมาก
-
แมวกวักที่ยกแขนทั้งสองข้าง หมายถึง การกวักเรียกโชคลาภเงินทอง และเรียกลูกค้าให้เข้าร้านไปพร้อม ๆ กัน แมวกวักสองแขนมักจะนิยมใช้เมื่อมีพื้นที่จำกัดไม่สามารถวางแมวได้สองตัว
นอกจากนี้ยังเชื่อกันว่ายิ่งแมวยกแขนสูงเท่าไรก็จะยิ่งดี หากยกมือขึ้นเหนือใบหู จะเป็นการอัญเชิญโชคลาภใหญ่ๆ และหากมืออยู่ใต้ใบหู ก็จะเป็นการอัญเชิญโชคลาภเล็กๆ น้อยๆ ที่ได้อยู่เป็นประจำ
■ สีและความหมายของแมวกวัก
แมวกวักสีขาวเป็นสียอดนิยมที่เรามักพบเห็นโดยทั่วไป แต่นอกจากนี้ก็ยังมีแมวกวักสีอื่นๆ ด้วยเช่นเดียวกัน ซึ่งแต่ละสีนั้นก็จะบ่งบอกถึงโชคด้านต่างๆ ที่แตกต่างกันไป ดังนี้
-
แมวกวักแบบจุด โดยแมวกวักจะมีลำตัวเป็นสีขาว มีลายจุดสีดำบนพื้นสีส้ม ยึดถือตามแบบฉบับของแมวหางกุดสายพันธุ์โบราณที่หายากในญี่ปุ่น โดยเชื่อว่าสีสันและลวดลายดังกล่าว เป็นสัญลักษณ์แห่งความโชคดีที่หาได้ยากยิ่ง
-
แมวกวักสีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์ ช่วยป้องกันไสยศาสตร์ ภัยมืดต่าง
-
แมวกวักสีดำ หมายถึง สีแห่งสุขภาพดี คอยปัดเป่าความชั่วร้าย จะช่วยขับไล่ผู้ไม่หวังดี และเหล่ามิจฉาชีพ
-
แมวกวักสีแดง หมายถึง ความคุ้มครอง ที่สามารถไล่ภูติผีวิญญาณได้
-
แมวกวักสีทอง หมายถึง การเรียกเงินเรียกทอง มั่งคั่ง ร่ำรวย
-
แมวกวักสีเงิน หมายถึง สุขภาพที่แข็งแรง เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ หรือ คนเจ็บป่วย
-
แมวกวักสีเหลือง หมายถึง ช่วยให้คู่รักรักกันได้ยืนยาวตลอดไป ไม่ทะเลาะเบาะแว้งกัน
-
แมวกวักสีชมพู หมายถึง การให้โชคด้านความรัก เนื้อคู่ต่างๆ
-
แมวกวักสีม่วง หมายถึง พลังแห่งศิลปะและความงาม
-
แมวกวักสีเขียว หมายถึง ช่วยให้ปลอดภัยจากอุบัติเหตุ
-
แมวกวักไม่มีสีไม่มีลาย หมายถึง ช่วยในเรื่องความฝันและความหวังให้เป็นจริง
-
แมวกวักสีน้ำเงินหรือสีฟ้า หมายถึง ช่วยเรื่องการเรียนให้พลังความสำเร็จในเรื่องการศึกษา
■ สถานที่วางแมวกวัก
ในสมัยเอโดะมักถูกวางไว้บน 神棚 (Kamidana) หรือที่วางวัตถุมงคลของบ้าน แต่ความหมายทางศาสนาค่อยๆ ลดลง และได้เริ่มวางไว้ในสถานที่ที่มองเห็นได้ชัดเจน เช่น หน้าร้านค้าเป็นต้น โดยพื้นฐานแล้วสามารถวางได้ทุกที่ในบ้าน แต่สิ่งสำคัญคือต้องเป็นสถานที่ที่สามารถมองเห็นได้
■ วัด Gotokuji ต้นกำเนิดของแมวกวักญี่ปุ่น
วัด 豪徳寺 (Gotokuji) ตั้งอยู่ในย่าน Setagaya ของโตเกียว เป็นวัดที่ได้รับการเล่าขานต่อกันมาว่าเป็นต้นกำเนิดของ 招き猫 (Maneki Neko) รูปปั้นแมวที่วัดแห่งนี้มีสีขาวและยกแขนข้างขวา มีตำนานเล่าว่าช่วงสมัยเอโดะไดเมียว เดินทางผ่านมาที่วัดแห่งนี้ และสังเกตเห็นแมวของนักบวชนั่งอยู่หน้าวัดกำลังกวักแขนมาทางเขาราวกับเรียกให้เข้ามาหา ด้วยความสงสัยจึงเดินตามแมวตัวนั้นเข้ามาในวัด หลังจากนั้นพายุฝนก็โหมกระหน่ำลงมาอย่างหนัก ท่านไดเมียวและคณะจึงปลอดภัย เพราะได้เข้ามาหลบฝนภายในวัด จึงได้ตอบแทนแมวตัวนี้ด้วยการบูรณะวัดแห่งนี้ขึ้นมาใหม่ และแต่งตั้งให้วัดแห่งนี้เป็นวัดประจำตระกูลของท่านตั้งแต่นั้นมา ปัจจุบันด้านประตูทางเข้าหลักของวัด 豪徳寺 (Gotokuji) เมื่อเข้าไปด้านในจะพบกับแผ่นไม้ขอพรที่มีอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งลายที่อยู่บนแผ่นไม้ขอพรนั้นเป็นลายของ 招き猫 (Maneki Neko) และโดยรอบวิหารมีแมวกวักขนาดน้อยใหญ่จำนวนนับไม่ถ้วน ซึ่งรูปปั้นแมวกวักในวัด 豪徳寺 (Gotokuji) นั้นเป็นรูปแบบธรรมดา มีตัวสีขาว และกวักมือขวา และใส่ปลอกคอสีแดง โดยรูปปั้นแมวกวักทั้งหมดนี้มาจากผู้คนที่นำมาถวายเป็นเครื่องสักการะ หลังจากที่มาบนบานหรืออธิษฐานขอพรแล้วสมหวังตามที่ขอไว้นั่นเอง
รู้ความหมายของแมวกวักญี่ปุ่นกันไปแล้ว ตอนนี้ทุกคนคงสามารถเลือกหามาไว้ที่บ้านหรือที่ร้านค้ากันตามความชอบและจุดประสงค์ที่ต้องการ แหล่งจำหน่ายแมวกวักนั้นนอกจากตามแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ทั่วญี่ปุ่น วัดหรือศาลเจ้าต่างๆในญี่ปุ่น ปัจจุบันก็มีแมวกวักวางขายในสนามบินนานาชาติทั่วญี่ปุ่นอีกด้วย
