หลายคนที่เคยมีโอกาสได้ไปฮิโรชิม่า คงรู้จักเรื่องราวของเด็กหญิงซาดาโกะกับตำนานพับนกกระเรียนกระดาษ 1,000 ตัวและเมื่อได้ไปเยือน“อนุสรณ์สันติภาพเยาวชน” ที่ สวนสันติภาพฮิโรชิม่า ก็ได้พบเจอกับนกกระเรียนกระดาษมากมายที่นั่น วันนี้จะพาไปทำความรู้จักกับนิยามของการพับนกกระเรียนพันตัว 千羽鶴 (Senba-zuru) เครื่องรางแห่งความหวังและสันติภาพของญี่ปุ่นกัน
■ ความหมายของนกกระเรียน
นอกจากสัญลักษณ์แห่งการมีอายุยืนยาวแล้ว นกกระเรียนยังกล่าวกันว่าเป็น "สัญลักษณ์แห่งความสมานฉันท์ของคู่สามีภรรยา" เพราะมิตรภาพอันดีของทั้งคู่ และเสียงของนกกระเรียนที่ว่ากันว่าหมายถึงการดำรงอยู่และการไปสู่โลกสวรรค์ เป็นที่เชื่อกันว่าจะทำให้ความปรารถนาที่จะหายจากอาการป่วยจะเป็นจริง อีกสิ่งหนึ่ง นกกระเรียนพันตัว ยังหมายถึง "สัญลักษณ์แห่งสันติภาพ" เรื่องนี้มาจากเรื่องราวของซาดาโกะ ซาซากิ ต้นแบบของ "อนุสาวรีย์สันติภาพของเด็ก" ที่สร้างขึ้นในสวนอนุสรณ์สันติภาพของฮิโรชิม่า
บทความแนะนำ
■ ความเป็นมาของนกกระเรียนพันตัว
ราวปี 610 ญี่ปุ่นได้เรียนรู้เทคโนโลยีการทำกระดาษจากประเทศจีน และหลังจากนั้น ชาวญี่ปุ่นก็ผลิตกระดาษของตนเองที่เรียกว่า "Washi" วาชิถูกใช้โดยชนชั้นสูงในการห่อของขวัญและถวายแด่พระเจ้า แต่ในที่สุดก็สามารถคิดค้นหาวิธีต่างๆ ในการพับให้เป็นรูปทรงที่สวยงามได้ ในช่วงสมัยเอโดะหลังปี 1700 การผลิตกระดาษญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นและการพับกระดาษก็เป็นที่นิยมในหมู่คนทั่วไป ต่อมาในเด็กๆก็เริ่มเรียนรู้การพับกระดาษ และเริ่มพับนกกระเรียนกันโดยมีความเชื่อว่าถ้าพับได้พันตัวจะสมหวังในสิ่งที่ปรารถนา
■ เด็กหญิงซาดาโกะ กับนกกระเรียนพันตัว
ซาดาโกะ เด็กหญิงชาวญี่ปุ่นผู้ต่อสู้กับโรคร้ายผลจากภัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่มาของหนังสือเรื่องซาดาโกะกับนกกระเรียนพันตัว ตำนานคำอธิษฐานเป็นจริงด้วยการพับนกกระเรียนกระดาษ 1,000 ตัว ซาดาโกะเกิดเมื่อ 7 มกราคม ค.ศ. 1943 ที่เมืองฮิโรชิมา ประเทศญี่ปุ่น ในครอบครัวช่างตัดผม ในช่วงปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 ขณะที่ซาดาโกะอายุราวสองขวบ สหรัฐอเมริกาทิ้งระเบิดปรมาณูที่เมืองฮิโรชิมา เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม ค.ศ. 1945 บ้านของเธออยู่ห่างจากจุดระเบิดไม่ถึงสองกิโลเมตรเท่านั้น ซาดาโกะไม่ได้รับบาดเจ็บเลยแม้แต่น้อย แต่หารู้ไม่ว่าผลกระทบจากกัมมันตรังสีจะส่งผลกระทบอย่างให้หลวงกับเธอ ซาดาโกะเป็นเด็กผู้หญิงปกติและมีความสุขเหมือนเด็กคนอื่นๆ เธอมีความฝันที่จะเป็นนักวิ่ง วันหนึ่งหลังจากการแข่งขันวิ่งผลัดครั้งสำคัญที่เธอช่วยให้ทีมของเธอชนะ ชั่วขณะหนึ่งเธอรู้สึกเหนื่อยล้า เวียนศีรษะ และเจ็บหัวใจ แต่ไม่นานอาการเหล่านี้ก็หายไป ซาดาโกะคิดเพียงว่ามันเป็นอาการหลังจากการออกแรงวิ่งแข่งเท่านั้นและไม่ได้บอกให้ใครรู้ แต่ไม่นานหลังจากนั้น เธอกลับมีอาการเหล่านี้อยู่เรื่อยๆ และเริ่มมีอาการถี่และหนักยิ่งขึ้น เธอจึงได้เข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล วันหนึ่งเพื่อนสนิทของซาดาโกะมาเยี่ยมที่โรงพยาบาล โดยนำนกกระเรียนกระดาษ ซึ่งเป็นศิลปะการพับกระดาษแบบญี่ปุ่นมาให้ เธอบอกกับซาดาโกะว่า ในตำนานโบราณของชาวญี่ปุ่นมีนกกระเรียนศักดิ์สิทธิ์อายุยืนยาวหลายร้อยหลายพันปี เชื่อว่าหากพับนกกระเรียนกระดาษ 1,000 ตัว จะสามารถอธิษฐานขอพรได้ตามที่ปรารถนา หลังจากได้ยินตำนานนี้ซาดาโกะจึงตัดสินใจพับนกกระเรียนกระดาษให้ครบ 1,000 ตัวด้วยความหวังว่าเธอจะหายป่วยและกลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้อีกครั้ง ซาดาโกะยังคงพับนกกระเรียนกระดาษต่อไปด้วยความร่าเริงและมีความหวัง แต่อาการของเธอกลับยิ่งแย่ลงเรื่อยๆ กระทั่งเธอจากไปอย่างสงบ ในวันที่ 25 ตุลาคม ค.ศ. 1955 ตลอดระยะเวลาหลายเดือนในโรงพยาบาล ซาดาโกะพับนกกระเรียนกระดาษได้มากกว่า 1,300 ตัว (ข้อมูลจากพิพิธภัณฑ์สันติภาพฮิโรชิม่า) ซาดาโกะจบชีวิตลงในวันที่ 25 ตุลาคม คศ.1955 ด้วยวัย 12 ปี 9 เดือน ในงานศพของซาดาโกะ ครอบครัวของเธอได้มอบนกกระเรียนที่ซาดาโกะพับขึ้น ให้กับแขกที่มาร่วมงาน คนละ 2-3 ตัว เพื่อให้ใส่นกกระเรียนเหล่านั้นลงในโลงศพของซาดาโกะ
■ รูปปั้นเด็กที่ถูกระเบิดปรมาณู
พิธีเปิดอนุสาวรีย์แห่งสันติภาพหรือเรียกว่า “อนุสรณ์สันติภาพเยาวชน” ณ สวนสันติภาพฮิโรชิม่า ในวันที่ 5 พฤษภาคม ค.ศ. 1958 ซึ่งตรงกับวันเด็กของประเทศญี่ปุ่น ระยะเวลาราว 3 ปีหลังจากที่ซาดาโกะเสียชีวิตอนุสาวรีย์นี้อุทิศเพื่อระลึกถึงภัยร้ายของสงครามที่สร้างความเจ็บปวดให้กับชีวิตของเด็กทุกๆ คนที่ต้องเสียชีวิตเนื่องด้วยภัยของสงคราม ข้อความที่ถูกจารึกบนอนุสาวรีย์เขียนไว้ว่า “This is our cry, This is our prayer, Peace in the world” หมายความว่า นี่คือเสียงร้องไห้และคำอธิษฐานของเรา ขอให้โลกนี้สงบสุข
เรื่องราวที่เกิดขึ้นที่ฮิโรชิม่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นเรื่องราวที่สะเทือนใจ และการพับนกกระเรียนพันตัวที่นี่ ก็เพื่ออธิษฐานขอพรให้ไม่ให้เกิดเหตุการณ์น่าเศร้าแบบนี้อีก หลายคนก็ให้นกกระเรียนพันตัวเป็นเครื่องรางเพื่อขอพรในเรื่องอื่นๆอีกด้วย
