ตำนานของตุ๊กตาไล่ฝน น่ารักหรือน่ากลัวกันแน่!

WeXpats

2021/07/14

หลายคนคงคุ้นเคยกันดีกับเจ้าตุ๊กตาไล่ฝนจากการ์ตูนเรื่องดังอย่าง อิคคิวซัง เณรน้อยเจ้าปัญญา หรือชื่อเรียกภาษาญี่ปุ่นว่า เทะรุ เทะรุ โบซุ てるてる坊主 (Teruteru Bozu) กล่าวกันว่าเมื่อแขวนเจ้าตุ๊กตาไล่ฝนนี้ไว้ ฝนจะหยุดตกในวันรุ่งขึ้น เด็กญี่ปุ่นหลายคนจึงมักจะแขวนตุ๊กตาเอาไว้ก่อนวันกีฬาสีหรือไปทัศนศึกษา เพราะอยากให้วันรุ่งขึ้นอากาศแจ่มใส ถ้าเป็นความเชื่อแบบคนไทยอย่างเราคงใช้วิธีปักตะไคร้เพื่อให้ฝนไม่ตก แต่ถ้าเป็นชาวญี่ปุ่นละก็เขาจะมีเครื่องรางที่เอาไว้สำหรับขอพรเรื่องนี้โดยเฉพาะแล้วนั่นก็คือ เทะรุ เทะรุ โบซุ てるてる坊主 (Teruteru Bozu) หรือ ตุ๊กตาไล่ฝน นั่นเอง

■ ตำนานของตุ๊กตาไล่ฝน

หากว่ามองข้ามความน่ารักของตุ๊กตาไล่ฝนไปแล้ว ดูดีๆ มันก็มีความคล้ายกับรูปร่างของคนถูกแขวนคออยู่เหมือนกัน แล้วตำนานของมันมีความน่ากลัวอย่างนั้นจริงๆ เรื่องเล่ามีอยู่ว่า ญี่ปุ่นในสมัยโบราณนั้นมีพระสงฆ์อยู่รูปหนึ่ง เป็นที่รู้จักว่าท่านสามารถทำพิธีปัดเป่า สั่งให้ฝนหยุดตกได้ ไดเมียว (ตำแหน่งเจ้าเมืองที่มีความสำคัญรองลงมาจากโชกุน) จึงนิมนต์ท่านมาทำพิธีหยุดฝนให้ แต่ปรากฏว่าท่านไม่สามารถทำได้ ฝนยังคงตกอย่างต่อเนื่อง จึงถูกลงโทษด้วยการตัดคอ นำผ้าสีขาวไปห่อศีรษะแล้วเอาไปแขวนไว้ แต่บางตำนานก็ว่าไม่ได้ตัด แต่แค่จับพระห่อผ้าสีขาวแล้วแขวนคอเลยและแล้วผลก็ปรากฏว่าในวันต่อมาท้องฟ้าก็แจ่มใสขึ้นมาในทันที จากนั้นชาวบ้านเลยเชื่อกันว่า ถ้าทำตุ๊กตาไล่ฝนหัวกลมเหมือนดั่งพระภิกษุ แล้วนำไปแขวนไว้ จะทำให้ฟ้าของวันรุ่งขึ้นนั้นสดใสปลอดโปร่ง ตำนานเรื่องนี้พ้องกันกับเพลงกล่อมเด็กโบราณของญี่ปุ่นชื่อเพลง เทะรุ เทะรุ โบซุ ซึ่งเนื้อหาที่แปลออกมาก็จะได้ประมาณว่า เจ้าตุ๊กตาไล่ฝนจงช่วยทำให้วันพรุ่งนี้มีอากาศแจ่มใสที ถ้าทำได้ฉันจะให้กระดิ่งทอง ถ้าทำได้ก็มาจิบสาเกหวาน แต่ถ้าทำไม่ได้ ฉันจะตัดคอของเจ้าเสีย! เพลงเด็กอะไรโหดชะมัดเลย

บทความแนะนำ

■ วิธีทำตุ๊กตาไล่ฝน

คิดว่าหลายคนเคยทำตุ๊กตาไล่ฝนกันเมื่อครั้งยังเป็นเด็ก ส่วนวิธีทำนั้นง่ายมากเรามาดูวิธีทำกันเลย

1. ม้วนทิชชูสองสามชิ้นปั้นเป็นรูปกลมๆเพื่อให้เป็นส่วนหัว

2. วางหัวไว้ตรงกลางผ้าหรือทิชชูแผ่นใหญ่แล้วห่อไว้

3. ผูกคอด้วยเชือกหรือยางรัด

แค่นี้ก็เรียบร้อยแล้ว ต่อไปจะมาแนะนำวิธีการแขวนโดยปกติแล้วเรามักจะเห็นเจ้าตุ๊กตา てるてる坊主 (Teruteru Bozu) ที่มีการวาดใบหน้าลงไปด้วย แต่รู้หรือไม่ว่าที่จริงแล้วการทำてるてる坊主 (Teruteru Bozu) โดยวาดหน้าลงไปด้วยนั้นคือวิธีที่ผิด!! วิธีทำที่ถูกต้องคือการไม่วาดหน้าลงไปบนตุ๊กตาและแขวนตุ๊กตาไว้เพื่อไล่ฝน แต่เราจะวาดใบหน้าของตุ๊กตาลงไปเมื่อคำขอเป็นจริงและอากาศแจ่มใสในวันรุ่งขึ้น บ้างก็แขวนกระดิ่งทองหรือเทสาเกให้กับตุ๊กตาด้วยเพื่อเป็นการขอบคุณ แต่ถ้าฝนตกก็จะนำตุ๊กตาไปทิ้งโดยไม่วาดหน้าของตุ๊กตาลงไป

■ สถานที่แขวนตุ๊กตาไล่ฝน

ตุ๊กตาไล่ฝน てるてる坊主 (Teruteru Bozu) มักจะนิยมแขวนไว้ที่ชายคาบ้าน หน้าต่างบ้าน หรือหน้าประตูบ้าน ทิศทางที่แนะนำสำหรับการแขวนตุ๊กตาคือทางด้านทิศใต้ ที่สามารถมองเห็นดวงอาทิตย์ได้ ในทางตรงกันข้ามกล่าวกันว่าถ้าแขวนไว้ทางทิศเหนือจะทำให้เกิดฝนตก ความเชื่อคล้ายๆกับการปักตะไคร้ที่เมืองไทยเลยว่ามั้ย ดังนั้นอย่าลืมระวังเรื่องทิศทางในการแขวนตุ๊กตาด้วยนะ

■ ถ้าแขวนตุ๊กตาไล่ฝนกลับหัวจะเป็นอย่างไร

กลับกันถ้าอยากให้ฝนตกก็จะแขวนตุ๊กตากลับหัว และจะมีชื่อเรียกว่า ” ふれふれ坊主 (Furefurebozu)” ” あめあめ坊主 (Ameamebozu)” และ ” るてるて坊主 (Ruterutebozu)” ซึ่งจะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น

■ วิธีทิ้งตุ๊กตาไล่ฝน

วิธีกำจัดตุ๊กตา てるてる坊主 (Teruteru Bozu) ในสมัยก่อนตุ๊กตา てるてる坊主 (Teruteru Bozu) จะถูกนำไปยังแม่น้ำเพื่อทำพิธีรำลึกแล้วปล่อยให้ลอยตามน้ำไป อย่างไรก็ตามในยุคปัจจุบันวิธีการกำจัดแบบโยนลงน้ำนั้นไม่ดีต่อสิ่งแวดล้อมดังนั้นควรบรรจุใส่ถุงและทิ้งเป็นขยะที่เผาได้

ปัจจุบันนอกจากคนทั่วๆ ไปที่ทำตุ๊กตาไล่ฝนก่อนวันที่จะออกไปเที่ยวหรือเทศกาลต่างๆแล้ว ตามวัดหรือศาลเจ้าก็นิยมแขวนตุ๊กตาไล่ฝนก่อนวันที่จะมีพิธีกรรมสำคัญๆ เพื่อจะได้ทำพิธีอย่างราบรื่น นอกจากนี้ยังสามารถพกติดตัวเป็นเครื่องรางได้อีกด้วย ด้วยความเชื่อที่ว่ามันจะนำความสดใส ปลอดโปร่งมาให้เจ้าของ ไปลองทำกันดูก็ได้นะ

นักเขียน

WeXpats

นำเสนอบทความที่หลากหลาย ตั้งแต่ข้อมูลที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับการใช้ชีวิต การทำงาน และการศึกษาต่อในประเทศญี่ปุ่น รวมไปจนถึงบทความแนะนำเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่น