Nhật Bản có đa dạng các hệ thống giáo dục, từ giáo dục mầm non đến giáo dục đại học. Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ giới thiệu tóm lược các cơ sở giáo dục theo từng độ tuổi. Cùng tìm hiểu xem các hệ thống giáo dục của Nhật và Việt Nam có gì khác nhau nhé!
Hoikuen / Youchien (Mầm non / Mẫu giáo)
Trường mầm non và mẫu giáo được mở ra nhằm trông giữ, giáo dục trẻ nhỏ từ 0 đến 5 tuổi. Cả 2 đều là tổ chức giáo dục hướng đến trẻ nhỏ nhưng được phân ra thành 2 loại: Hoikuen là cơ sở phúc lợi trẻ em, và Youchien là trường học. Sự khác biệt cụ thể như sau:
Hoikuen (Mầm non)
Trường mầm non được mở ra nhằm đáp ứng nhu cầu của các bậc phụ huynh bận đi làm. Hoikuen nhận giữ trẻ 11h/ngày, hoạt động quanh năm (trừ các ngày Chủ nhật) và thuộc quản lý của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội.
Các khoản mục như số nhân viên, chi phí ăn uống, cơ sở thiết bị hay vấn đề vệ sinh,… sẽ được quy định bởi luật của chính phủ. Những trường thỏa mãn các điều kiện này và nhận cho phép hoạt động từ quận huyện tỉnh thì được gọi là “Ninka hoikuen (hoikusho)”, và trường mà nhận cho phép hoạt động từ thị trấn hay làng thì sẽ được gọi là “Ninkagai hoikusho”.
Thời gian giữ trẻ là 11h/ngày, các hoạt động ăn, ngủ, chơi đều được tổ chức tại đây nên có thể nói đây giống như ngôi nhà thứ 2 của các bé.
Youchien (Mẫu giáo)
Khác với Hoikuen, Đây là một tổ chức trường học được điều hành theo quy định.
Nội dung giáo dục là 5 lĩnh vực: y tế, quan hệ con người, môi trường, từ ngữ, cách diễn đạt. Cơ sở vật chất được quyết định chính bởi nhà trường. Đối tượng theo học là trẻ từ 4 đến 5 tuổi.
Tiêu chuẩn thời gian hoạt động giáo dục của trường mẫu giáo là 4 tiếng/ngày, và có 3 kỳ nghỉ trong năm đó là nghỉ Xuân, Hè, Đông. Chế độ ăn bán trú hay quản lý ngủ trưa thì sẽ tùy vào từng trường mà có hoặc không.
Ngoài ra, Để có thể đi vào hoạt động, Youchien nhất thiết phải xin được giấy phép từ cơ sở thuộc chính phủ, các thầy cô cũng cần phải có bằng “Hoikushi” mới có thể giảng dạy tại đây.
Bài viết được tuyển chọn
小学校・中学校 (Tiểu học・Trung học)
Tại Nhật Bản, trường tiểu học và trung học là 2 hệ thống giáo dục bắt buộc, và có cả tư lập và công lập.
Trường công lập thì học sinh sẽ theo học tại các trường thuộc địa phương nơi mình đang sống, còn trường tư lập thì học sinh cần phải vượt qua kỳ thi tuyển sinh mới có thể vào học, cụ thể là:
Tiểu học
Tiểu học là hệ thống giáo dục với các chương trình giáo dục cơ bản nhất, và là nơi tất cả trẻ em theo học dưới hình thức giáo dục bắt buộc.
Độ tuổi theo học là 6-12 tuổi và số năm học là 6 năm.
Mặc dù nội dung học tập mỗi năm khác nhau nhưng nội dung chính vẫn là các lĩnh vực cơ bản: Tiếng Nhật, toán, khoa học và xã hội, âm nhạc, công nghệ và thể dục.
Ngoài các trường tiểu học, các tên như “trường tiểu học” và “nhà trẻ” có thể được sử dụng.
Ngoài ra, trong những năm gần đây, có nhiều cơ sở đã mở ra hệ thống gộp trường tiểu học và trung học lại làm 1 và thời gian học tập là 9 năm.
Trung học
Đây cũng là hệ thống giáo dục bắt buộc, sau khi tốt nghiệp tiểu học, học sinh sẽ có thể tiếp tục học lên trung học mà không cần phải vượt qua kỳ thi tuyển sinh. Độ tuổi theo học là 12 đến 15 tuổi và thời gian học tập là 3 năm.
Trong các trường tiểu học, giáo viên lớp học về cơ bản dạy tất cả các môn học, nhưng tại các trường trung học cơ sở thì mỗi giáo viên sẽ chỉ đảm nhiệm 1 môn học.
Ngoài ra, trung học có rất nhiều điểm khác biệt so với tiểu học, ví dụ như việc có kỳ thi khảo sát đầu năm hay việc phải mặc đồng phục trường.
Ngôn ngữ Nhật Bản, toán học, khoa học, xã hội, âm nhạc, nghệ thuật, tiếng Anh, nhà kỹ thuật, thể dục thể chất là các môn bắt buộc.
Mặc dù môn học không khác nhiều so với tiểu học, xã hội được đặc trưng bởi việc học từ lịch sử, địa lý, quyền công dân và khoa học như vật lý, sinh học, hóa học, v.v.
Hơn nữa, tiểu học và trung học là các hệ thống giáo dục bắt buộc nên những học sinh chưa từng học tại mầm non / mẫu giáo cũng phải theo học.
Trung học phổ thông
Trong tiếng Nhật, trường trung học phổ thông là “高等学校”, và thường được gọi tắt là “高校”. Mặc dù đây không phải là hệ thống giáo dục bắt buộc nhưng sau hầu hết người Nhật đều theo học sau khi tốt nghiệp trung học.
Giống với tiểu học và trung học, trung học phổ thông có thời gian giảng dạy là từ 8 đến 17 giờ vào những ngày thường.
Cũng như các trường tiểu học và trung học cơ sở, có “hệ thống toàn thời gian” để học vào các ngày trong tuần (khoảng 8 đến 17) và “hệ thống bán thời gian” để học trong các múi giờ đặc biệt như ban đêm, nhưng tất cả các hệ thống bán thời gian đều Nó có thể không được thiết lập ở trường trung học. Cũng có những tiết học đặc biệt được gọi là “Teijisei” vào buổi tối, nhưng không phải trường nào cũng có.
Ngoài ra, trường học cấp 3 tại Nhật có 1 đặc điểm là ngành học được thiết lập và học sinh chọn ngành học nào thì sẽ chỉ tập trung vào ngành học đó. Có những trường trung học có các khoa chuyên ngành như nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, thủy sản và điều dưỡng,… và cũng có những trường giáo dục chuyên môn chỉ vào 1 ngành như: trường thương mại, trường công nghiệp, trường nông nghiệp,…
Về đặc điểm của trường trung học cơ sở: đây không phải là hệ thống giáo dục bắt buộc nên nếu học sinh không lấy đủ số tín chỉ được quy định mỗi năm thì rất có thể sẽ không được lên lớp hoặc học lên đại học, cao đẳng,…
Ngoài ra cũng có trường tích hợp giữa trung học phổ thông và đại học ngắn hạn, thời gian học tập là 5 năm.
Đại học
Đại học là hệ thống giáo dục dành cho những người đã tốt nghiệp cấp 3 theo học và thời gian 1 tiết học là 90 phút, không có giải lao. Hầu hết các học sinh sẽ lựa chọn ngành học tại đại học giống với ngành học đã theo học tại trung học phổ thông.
Khác với các trường trung học, các trường đại học sẽ lập kế hoạch theo các lĩnh vực chuyên môn của họ và những gì họ muốn học, tạo lịch trình của riêng họ và lấy tín dụng. Không giống với các hệ thống giáo dục trên, tại đại học bạn có thể lựa chọn học môn mình thích và tự lên lịch cho mình.
Ngoài ra, Giáo viên tại đại học không chỉ là những thầy cô có bằng cấp giảng dạy mà còn là các giáo sư, nhà nghiên cứu,…
Bạn cũng có thể vừa học tập vừa nghiên cứu chuyên sâu khi là sinh viên đại học.
Mặt khác, không phải ai cũng theo học đại học sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, bạn có thể chọn học đại học ngắn hạn, trường chuyên môn nghề với số năm học tập là 2 năm. Tại đây, thời gian học trong 1 năm sẽ nhiều hơn khi học ở đại học, chẳng hạn các kỳ nghỉ sẽ ngắn hơn,…
Trên đây là giới thiệu về hệ thống giáo dục tại Nhật Bản, bạn có nhận thấy điểm khác biệt nào với hệ thống giáo dục của Việt Nam không?!
Hy vọng bài viết này có thể giúp bạn hiểu hơn về giáo dục Nhật Bản!
Chia sẻ
