Nhật Bản, một đất nước luôn được đánh giá cao về phương pháp đào tạo cũng như chất lượng giáo dục con người, là một quốc giá nổi tiếng với tỷ lệ người mù chữ bằng không và có 72.5% số học sinh theo học lên các bậc đại học, cao đẳng và trung cấp. Điều này đã tạo cơ sở cho sự phát triển vượt bậc về kinh tế, công nghiệp của đất nước này.
Để giải đáp được điều gì đã tạo nên một nền giáo dục chất lượng của Nhật Bản, hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu chi tiết về sự hình thành hệ thống giáo dục Nhật Bản, các chính sách của Nhật Bản về giáo dục và hệ thống giáo dục Nhật Bản nhé.
Mục lục
- Hệ thống giáo dục Nhật Bản hình thành khi nào?
- Phân cấp trong hệ thống giáo dục Nhật Bản
- Các loại hình trường hợp tại Nhật Bản
- Lịch học và các học kỳ ở Nhật
Hệ thống giáo dục Nhật Bản hình thành khi nào?
Sự hình thành hệ thống giáo dục Nhật Bản
Tương tự như các quốc gia khác trên thế giới, quá trình phát triển giáo dục của Nhật Bản gắn liền với sự phát triển của chế độ chính trị, nền kinh tế và đời sống văn hóa – xã hội của người dân. Từ một đất nước với chế độ phong kiến tập quyền khép kín, nền kinh tế tiểu nông với công nghệ lạc hậu, tài nguyên thiên nhiên nghèo nàn, Nhật Bản đã tiến hành mở cửa ra thế giới với những quyết sách cải cách mạnh mẽ của Thiên hoàng Minh trị (1872 – 1912) trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội với việc tiếp thu các giá trị văn minh của nhân loại trên thế giới.
Hệ thống giáo dục hiện hành của Nhật Bản đã được thiết lập ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai (giữa những năm 1947 – 1950), lấy hệ thống giáo dục của Mỹ làm kiểu mẫu. Với chính sách ‘Không để một trẻ em nào trong gia đình và không để một gia đình nào trong cộng đồng không được giáo dục’, Nhật Bản đã hướng đến việc giáo dục nhằm đảm bảo tính hài hòa của trẻ em về mọi mặt từ trí tuệ, tình cảm, tinh thần, thái độ, nhân văn,… và đã trở thành triết lý giáo dục cơ bản của nước Nhật, gọi là Kokoro.
Chính sách Nhật về giáo dục
Từ năm 1984, Nhật Bản đã tiến hành cải cách giáo dục lần 3 với tư tưởng chủ đạo là hình thành hệ thống giáo dục suốt đời, xây dựng xã hội học tập, chuẩn bị một thế hệ trẻ phát triển toàn diện, năng động, tự chủ, sáng tạo, đáp ứng những yêu cầu mới của xã hội Nhật Bản hiện đại trong nền kinh tế tri thức gắng với quá trình toàn cầu hóa, nâng cao khả năng cạnh tranh của Nhật Bản trong trường quốc tế.
Các chương trình giáo dục, đặc biệt là chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng lại với xu hướng đa dạng hóa, tăng cường vai trò và trách nhiệm của nhà trường, giáo viên trong việc phát triển và thực hiện các chương trình giáo dục phù hợp với các vùng, miền và từng nhà trường. Giảm thời gian lên lớp và các môn bắt buộc, tăng thời lượng các môn tự chọn, chú trọng giáo dục chủ đề tích hợp và cập nhận đời sống xã hội phù hợp với các cấp, bậc học,…
Bài viết được tuyển chọn
Phân cấp trong hệ thống giáo dục Nhật Bản
Tiểu học và trung học cơ sở
Đây là hài bậc học bắt buộc, vì thế những gia đình có con em mang quốc tịch Nhật Bản, khi đủ tuổi đi học sẽ nhận được thông báo từ cơ quan nhà nước quản lý trên địa bàn sinh sống và tiến hành các thủ tục như khám sức khỏe,… để chuẩn bị cho việc nhập học.
Đối với người nước ngoài thì phải có đơn xin nhập học, đối tượng xin nhập học phải tiến hành các thủ tục đăng ký như là giấy chứng nhận đăng ký của người nước ngoài (phụ huynh), giấy thông báo nhập học và mang đến trụ sở hành chính của thành phố, quận/ huyện sở tại để xét duyệt.
Trung học phổ thông
Sau khi tốt nghiệp Trung học cơ sở, học sinh có thể học tiếp lên Trung học phổ thông (cấp 3) hoặc trường trung học chuyên nghiệp (trường nghề). Trung học phổ thông không phải là bậc giáo dục bắt buộc nên học sinh cần phải đăng ký dự tuyển.
Các loại hình trường hợp tại Nhật Bản
-
Mẫu giáo (từ 1 đến 3 năm)
-
Tiểu học (6 năm, từ năm 6 đến 12 tuổi)
-
Trung học cơ sở (3 năm, từ 13 đến 15 tuổi)
-
Trung học phổ thông (3 năm)
-
Cao đẳng (2 năm, có khoa học 3 năm)
-
Cao đẳng kỹ thuật (từ 5 đến 5.5 năm)
-
Đại học ngắn hạn (2 năm)
-
Đại học chính quy ( 4 năm)
-
Trường dạy nghề (1 năm trở lên)
-
Trường trung cấp (1 năm trở lên)
Tùy vào cơ quan thành lập trường mà các cơ sở giáo dục tại Nhật Bản được chia thành:
-
Quốc lập: các cơ sở giáo dục do nhà nước quản lý
-
Tỉnh lập: các trường được thành lập và quản lý bởi chính quyền địa phương các tỉnh
-
Dân lập: các trường do tư nhân thành lập và quản lý. Để tránh sự cạnh tranh hỗn loạn của các loại hình giáo dục do dân lập này, chính phủ Nhật Bản đã ra những chính sách cụ thể để ngăn ngừa cũng như đảm bảo chất lượng của sinh viên khi học tập và ra trường.
Ngày nay, Nhật Bản đang thực hiện nhiều chính sách nhằm thu hút các sinh viên nước ngoài đến đây học tập. Bên cạnh đó, rất nhiều trường dự bị tiếng đã được mở ra nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của các sinh viên nước ngoài như Kurume, Koiwa, Ngoại ngữ Osaka,… Ngoài ra, còn có các chính sách hỗ trợ cho sinh viên nước ngoài như học bổng toàn/ bán phần, miễn học phí, hỗ trợ tiền thuê nhà, tiền ăn ở,…
Lịch học và các học kỳ ở Nhật
Các năm học ở Nhật Bản thường bắt đầu từ tháng 4 hàng năm và kết thúc vào tháng 3 năm sau. Hiện nay có nhiều trường áp dụng chế độ hai học kỳ, học kỳ đầu từ tháng 4 đến tháng 9, học kỳ sau từ tháng 10 đến tháng 3. Một số trường khác cũng có chế độ 3 học kỳ và chế độ 4 học kì.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc có được nhiều thông tin hơn về hệ thống giáo dục của Nhật Bản.
