หลายคนคงมีคำถามเกี่ยวกับประกันสังคมของญี่ปุ่น (社会保険 Shakai hoken) คืออะไร? ประกันสังคมของญี่ปุ่นน้้นรวม ประกันสุขภาพ เงินบำนาญ หรือไม่? ประกันสังคมมีสำหรับคนญี่ปุ่นเท่านั้นหรือ? บทความนี้จะแนะนำระบบประกันสังคมของญี่ปุ่น และสำหรับชาวต่างชาติที่กังวลเรื่องการจ่ายเบี้ยประกันสังคมไปแล้วจะได้เงินคืนหรือไม่? อธิบายกลไกของ "การเบิกเงินก้อน" และ "ข้อตกลงประกันสังคม" ให้ทราบเบื้องต้น
สารบัญ
- ระบบประกันสังคมของญี่ปุ่น
- ประเภทของประกันสังคม
- เบี้ยประกันสังคมสำหรับชาวต่างชาติจะได้รับคืนหรือไม่?
- สัญญาประกันสังคมสำหรับชาวต่างชาติ
- ความเกี่ยวข้องของประกันสังคมกับสถานภาพการพำนัก
■ ระบบประกันสังคมของญี่ปุ่น
ประกันสังคมเป็นรูปแบบของการประกันสังคมในญี่ปุ่นที่ให้ผลประโยชน์แก่ผู้ที่ต้องเผชิญกับเหตุการณ์บางอย่าง เหตุการณ์เฉพาะ ได้แก่ "เจ็บป่วยหรือบาดเจ็บ" "อุบัติเหตุจากการทำงาน" "เกิด" "ตาย" "ว่างงาน" และ "การรักษาพยาบาล" สวัสดิการภายใต้ระบบประกันสังคมขึ้นอยู่กับ "หลักการไม่เลือกปฏิบัติระหว่างคนในประเทศและต่างประเทศ" ที่ไม่เลือกปฏิบัติตามสัญชาติ ดังนั้น ชาวต่างชาติจึงสามารถรับผลประโยชน์ได้เช่นกัน ในญี่ปุ่น ผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศญี่ปุ่นทุกคนจะต้องลงทะเบียนประกันสังคมที่เหมาะสมและชำระเบี้ยประกันภัย คุณไม่สามารถเลือกที่จะไม่ลงทะเบียนประกันสังคมได้
บทความแนะนำ
■ ประเภทของประกันสังคม
ประกันสังคมมี 5 ประเภท ได้แก่ ประกันสุขภาพ ประกันบำนาญ ประกันการจ้างงาน ประกันอุบัติเหตุจากการทำงาน และประกันการดูแลผู้สูงอายุ ในที่นี้เราจะอธิบายสิทธิประโยชน์ที่ชาวต่างชาติสามารถรับได้ภายใต้ประกันสังคมแต่ละประเภทและผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสม
ประกันสุขภาพ (医療保険 Iryō hoken)
ประกันสุขภาพเป็นระบบที่ช่วยลดภาระค่ารักษาพยาบาลที่เกิดขึ้นในกรณีที่ได้รับบาดเจ็บหรือเจ็บป่วย การสมัครประกันสุขภาพช่วยลดภาระทางการเงินและการลาพักผ่อนจากงานได้อย่างสบายใจ ผลประโยชน์การประกันสุขภาพโดยทั่วไปคือผลประโยชน์การรักษาพยาบาล หากคุณแสดงบัตรประกันสุขภาพต่อสถาบันทางการแพทย์ที่คุณรับการรักษา คุณจะจ่ายเพียง 30% ของค่าใช้จ่าย
ทุกคนที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นจะต้องเข้าร่วมในระบบประกันสุขภาพ ชาวต่างชาติที่ทำงานเป็นพนักงานบริษัท สำหรับผู้ประกอบอาชีพอิสระ พนักงานพาร์ทไทม์ที่มีชั่วโมงทำงานสั้น จำนวนมากลงทะเบียนในประกันสุขภาพที่เรียกว่า「健康保険 Kenkōhoken」และนักเรียนมักจะสมัครประกันสุขภาพแห่งชาติที่เรียกว่า「国民健康保険 Kokumin kenkōhoken」
ประกันบำเหน็จบำนาญ (年金保険 Nenkin hoken)
การประกันบำเหน็จบำนาญคือระบบที่สร้างความมั่นคงให้กับชีวิตหลังเกษียณโดยการให้สวัสดิการ "บำเหน็จบำนาญชราภาพ (老齢年金 Rōrei nenkin)" ที่จ่ายเป็นประกันการดำรงชีวิตเมื่อคุณถึงวัยชรา "บำเหน็จบำนาญผู้ทุพพลภาพ (障害年金 shōgai nenkin)" ที่จ่ายเมื่อคุณมีความทุพพลภาพ และ "เงินบำนาญสำหรับครอบครัวของผู้เสียชีวิต (遺族年金 izoku nenkin)" ที่จ่ายให้กับครอบครัวของคุณเมื่อคุณเสียชีวิต ประกันบำเหน็จบำนาญและประกันสุขภาพดังกล่าวเป็นกลุ่มประกัน และผู้ที่ได้รับความคุ้มครองจากการประกันสุขภาพจะต้องเข้าร่วม "บำเหน็จบำนาญสวัสดิการพนักงาน (厚生年金 kōsei nenkin)" และผู้ที่อยู่ในการประกันสุขภาพแห่งชาติจะต้องเข้าร่วม "บำนาญแห่งชาติ (国民年金 kokumin nenkin)" ผู้ที่จ่ายประกันบำเหน็จบำนาญตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไปสามารถรับเงินบำนาญชราภาพได้ตั้งแต่อายุ 65 ปี และยิ่งจ่ายนานเท่าใดก็ยิ่งได้รับเงินมากขึ้นเท่านั้น
ประกันการจ้างงาน (雇用保険 Koyō hoken)
ผลประโยชน์การประกันการจ้างงานมีไว้สำหรับผู้ที่จ้างงานโดยบริษัทที่มีคุณสมบัติ "ทำงาน 20 ชั่วโมงขึ้นไปต่อสัปดาห์" และ "ทำงานเป็นเวลา 31 วันขึ้นไป" ผลประโยชน์ของการประกันการจ้างงานคือผลประโยชน์ของผู้หางาน ซึ่งเรียกว่าผลประโยชน์การว่างงาน เงินช่วยเหลือการว่างงานจ่ายให้ผู้ว่างงานที่ไม่สามารถหางานได้ทันทีหรือลูกเลิกจ้างกะทันหัน
ประกันค่าสินไหมทดแทนอุบัติเหตุในการทำงาน (労災保険 Rōsai hoken)
การประกันภัยค่าสินไหมทดแทนจากอุบัติเหตุในการทำงานให้ผลประโยชน์เมื่อพนักงานได้รับบาดเจ็บหรือเจ็บป่วยจากการทำงานหรือการเดินทาง ผลประโยชน์รวมถึงค่ารักษาพยาบาลสำหรับการรักษาและค่าจ้างระหว่างวันลา การประกันภัยค่าชดเชยอุบัติเหตุทางอุตสาหกรรมครอบคลุมทุกคนที่ทำงานในบริษัท และยังให้สวัสดิการแก่แรงงานต่างชาติที่ทำงานนอกเวลาอีกด้วย เป็นสิ่งผิดกฎหมายสำหรับคนงานที่จะได้รับบาดเจ็บในที่ทำงานและไม่ได้รับการชดเชยจากนายจ้างและไม่ได้รับผลประโยชน์หรือความปลอดภัยจากการประกันค่าชดเชยอุบัติเหตุจากการทำงาน โปรดทราบว่าแรงงานต่างชาติที่มีความรู้เกี่ยวกับการประกันอุบัติเหตุในการทำงานมีน้อยมาก คุณต้องถามหา "ค่าชดเชยอุบัติเหตุการทำงาน" ดังกล่าว
ประกันการดูแลผู้สูงอายุ (介護保険 Kaigo hoken) [สำหรับอายุ 40 ปีขึ้นไป]
การประกันการดูแลผู้สูงอายุเป็นระบบที่ให้ผลประโยชน์เมื่อใช้บริการดูแลระยะยาว เบี้ยประกันจ่ายโดยผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปรวมถึงชาวต่างชาติ ผลประโยชน์ครอบคลุมผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไปที่ต้องการการรักษาพยาบาล หรือผู้ที่อายุ 40 ปีขึ้นไปแต่ต่ำกว่า 65 ปีซึ่งได้รับการรับรองว่าต้องการการดูแลรักษาระยะยาวเนื่องจากโรคที่เกิดจากวัยชราสามารถรับผลประโยชน์ได้ ผู้ที่ปฏิบัติตามเงื่อนไขสามารถรับการรักษาพยาบาลเฉพาะได้ในราคาเพียง 10% ถึง 20%
■ เบี้ยประกันสังคมสำหรับชาวต่างชาติจะได้รับคืนหรือไม่?
ระบบที่ช่วยให้ชาวต่างชาติที่ต้องเดินทางกลับประเทศของตนได้รับเงินเบี้ยประกันบำเหน็จบำนาญที่จ่ายไปคืน คุณจะต้องทำตามขั้นตอนด้วยตัวเอง ดังนั้นให้แน่ใจว่าคุณเข้าใจรายละเอียดของระบบและอย่าลืมสมัครรับเงินเบี้ยประกันบำเหน็จบำนาญคืนก่อนกลับประเทศของคุณ
การถอนเงินก้อน
ประกันบำเหน็จบำนาญพนักงาน (社会保険 Shakai hoken) ซึ่งเป็นหนึ่งในประกันสังคม เป็นเงื่อนไขในการรับผลประโยชน์หากคุณจ่ายเงินไว้ตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป อย่างไรก็ตาม มีบางกรณีที่ชาวต่างชาติเดินทางกลับประเทศของตนก่อนครบ 10 ปี และหากเป็นเช่นนั้น เงินบำนาญที่พวกเขาจ่ายในญี่ปุ่นจนถึงจุดนั้นจะไม่ได้รับคืน เพื่อป้องกันสถานการณ์ดังกล่าว ระบบได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้คุณสามารถเรียกร้องค่าเบี้ยประกันบำเหน็จบำนาญบางส่วนที่คุณชำระภายในสองปีหลังจากออกจากประเทศญี่ปุ่น นี่คือการถอนเงินก้อน
รับเงินประกันบำเหน็จบำนาญแบบเหมาจ่าย
ข้อกำหนดสำหรับชาวต่างชาติในการรับเงินก้อนจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับประเภทของประกันบำเหน็จบำนาญที่พวกเขามีในญี่ปุ่น ข้อกำหนดการชำระเงินสำหรับการถอนเงินก้อนจากประกันบำเหน็จบำนาญแห่งชาติ ชาวต่างชาติที่ลงทะเบียน สามารถเรียกร้องการถอนเงินก้อนได้หากมีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขต่อไปนี้
-
ไม่มีสัญชาติญี่ปุ่น
-
ไม่ใช่ผู้ประกันตนของระบบบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (ประกันบำเหน็จบำนาญพนักงาน หรือ บำเหน็จบำนาญแห่งชาติ)
-
จำนวนเดือนทั้งหมดรวมทั้งระยะเวลาที่ชำระเบี้ยประกันแล้วคือ 6 เดือนขึ้นไป
-
ไม่ครบกำหนดรับบำนาญชราภาพ
-
ไม่มีที่อยู่ในญี่ปุ่น
-
เป็นผู้ที่ไม่เคยรับเงินบำนาญรวมถึงเงินชดเชยคนพิการมาก่อน
-
ขอรับเงินชดเชยการออกจากระบบบำนาญได้ภายใน 2 ปี นับจากวันที่ได้สูญเสียสถานภาพการเป็นผู้ประกันตนในระบบบำนาญแห่งชาติครั้งสุดท้าย (วันที่ไม่มีที่อยู่ในประเทศญี่ปุ่น)
-
ต้องเป็นผู้ที่มีจำนวนเดือนที่ถือว่าจ่ายเบี้ยประกัน (*) รวมกัน 6 เดือนขึ้นไป
จำนวนเดือนที่นำมาคำนวณคิดดังนี้
・จำนวนเดือนที่จ่ายเบี้ยประกันเต็มจำนวน
・3/4 ของจำนวนเดือนในช่วงที่ได้รับการยกเว้นเบี้ยประกัน 1/4 จากจำนวนเต็ม
・1/2 ของจำนวนเดือนในช่วงที่ได้รับการยกเว้นเบี้ยประกัน 1/2 จากจำนวนเต็ม
・1/4 ของจำนวนเดือนในช่วงที่ได้รับการยกเว้นเบี้ยประกัน 3/4 จากจำนวนเต็ม
เงื่อนไขการชำระเงินค่าถอนเงินก้อนจากการประกันบำเหน็จบำนาญลูกจ้าง
หากคุณเป็นชาวต่างชาติที่ลงทะเบียนในการประกันบำเหน็จบำนาญพนักงาน โปรดตรวจสอบว่าเป็นไปตามเงื่อนไขต่อไปนี้หรือไม่
-
ไม่มีสัญชาติญี่ปุ่น
-
ไม่ใช่ผู้ประกันตนของระบบบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (ประกันบำเหน็จบำนาญพนักงาน หรือ บำเหน็จบำนาญแห่งชาติ)
-
ระยะเวลารวมของการประกันบำเหน็จบำนาญสวัสดิการคือ 6 เดือนขึ้นไป
-
ไม่ครบกำหนดระยะเวลา (10 ปี) สำหรับบำเหน็จบำนาญชราภาพ
-
ไม่เคยมีสิทธิได้รับเงินบำนาญ เช่น เงินบำนาญทุพพลภาพ (รวมถึงเงินช่วยเหลือกรณีทุพพลภาพ)
-
ไม่มีที่อยู่ในญี่ปุ่น
-
ขอรับเงินชดเชยการออกจากระบบบำนาญได้ภายใน 2 ปี นับจากวันที่ได้สูญเสียสถานภาพการเป็นผู้ประกันตนในระบบบำนาญแห่งชาติครั้งสุดท้าย (วันที่ไม่มีที่อยู่ในประเทศญี่ปุ่น)
วิธีการคำนวณการถอนเงินก้อน-เงิน
จำนวนเงินที่เบิกได้ขึ้นอยู่กับจำนวนเดือนที่คุณลงทะเบียนในประกันเงินบำนาญ นอกจากนี้ ตั้งแต่เดือนเมษายน 2021 เป็นต้นไป การคำนวณจำนวนเงินที่ชำระจะได้รับการตรวจสอบโดยพิจารณาจากการเพิ่มระยะเวลาพำนักสูงสุดเป็น 5 ปี และจำนวนชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่เป็นเวลานานเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะขีดจำกัดสูงสุดของจำนวนเดือนที่จะเข้าร่วมระบบบำเหน็จบำนาญซึ่งใช้ในการคำนวณจำนวนเงินที่ชำระได้เปลี่ยนจาก 36 เดือน (3 ปี) เป็น 60 เดือน (5 ปี) ส่งผลให้ชาวต่างชาติที่จ่ายเงินบำนาญมาเป็นเวลานานสามารถขอเบิกเงินก้อนได้มากขึ้น จำนวนเงินที่ชำระเป็นเงินก้อนคำนวณโดยใช้สูตรต่อไปนี้
[สูตรคำนวณการเบิกเงินก้อนจากเงินบำนาญแห่งชาติ]
จำนวนเงินเบี้ยประกันสำหรับปีบัญชีที่ชำระเบี้ยประกันครั้งสุดท้าย x 1/2 x ตัวเลขที่ใช้ในการคำนวณจำนวนเงินที่ชำระ
[สูตรการเบิกเงินก้อน-เงินบำเหน็จบำนาญลูกจ้าง]
จำนวนเงินค่าตอบแทนมาตรฐานเฉลี่ยในช่วงเป็นผู้ประกันตน x อัตราการจ่าย (อัตราเบี้ยประกันภัย x 1/2 x ตัวเลขตามจำนวนเดือนที่ใช้คำนวณอัตราการจ่าย)
■ สัญญาประกันสังคมสำหรับชาวต่างชาติ
ในที่นี้เราจะอธิบายข้อตกลงทวิภาคีเกี่ยวกับการประกันสังคม (เงินบำนาญ) สำหรับชาวต่างชาติ "ข้อตกลงประกันสังคม"
ภาพรวมข้อตกลงประกันสังคม
ข้อตกลงประกันสังคมเป็นข้อตกลงทวิภาคีที่มีจุดประสงค์เพื่อป้องกันการจ่ายเงินซ้ำซ้อนและการไม่จ่ายบำนาญโดยชาวต่างชาติ เช่น ชาวต่างชาติที่บริษัทแห่งหนึ่งในประเทศของตนที่มีข้อตกลงประกันสังคมกับญี่ปุ่นส่งไปญี่ปุ่น จะต้องจ่ายเงินบำนาญทั้งในประเทศบ้านเกิดหรือในญี่ปุ่น ประเทศที่มีข้อตกลงประกันสังคมสามารถรวมระยะเวลาการจ่ายบำนาญได้เช่นกัน ชาวต่างชาติที่ถูกส่งมาทำงานโดยบริษัทที่ประเทศที่พวกเขามีสัญญาประกันสังคมสามารถรับเงินบำนาญได้หากระยะเวลารวมของการจ่ายบำนาญในประเทศบ้านเกิดและในญี่ปุ่นคือ 10 ปีขึ้นไป
ประเทศที่มีข้อตกลงประกันสังคมกับญี่ปุ่น
ประเทศต่อไปนี้มีข้อตกลงประกันสังคมกับญี่ปุ่น ณ วันที่ 1 มิถุนายน 2022 เยอรมนี สหราชอาณาจักร เกาหลีใต้ สหรัฐอเมริกา เบลเยียม ฝรั่งเศส แคนาดา ออสเตรเลีย เนเธอร์แลนด์ สาธารณรัฐเช็ก สเปน ไอร์แลนด์ บราซิล สวิตเซอร์แลนด์ ฮังการี อินเดีย ลักเซมเบิร์ก ฟิลิปปินส์ สโลวาเกีย จีน อิตาลี เนื้อหาของข้อตกลงกับสหราชอาณาจักร อิตาลี เกาหลีใต้ และจีน (ยังไม่ได้ระบุชัดเจน) เป็นเพียง "การจ่ายเงินซ้ำซ้อนของเบี้ยประกัน"
อ้างอิง บริการบำเหน็จบำนาญของญี่ปุ่น " ข้อตกลงประกันสังคม "
■ ความเกี่ยวข้องของประกันสังคมกับสถานภาพการพำนัก
ประกันสังคมของคุณอาจส่งผลต่อสถานะการพำนักของคุณ หากคุณไม่ได้ลงทะเบียนในประกันสังคมอาจจะทำให้คุณจะไม่ได้รับอนุญาตให้ต่ออายุหรือเปลี่ยนสถานะการพำนักของคุณ อย่างไรก็ตามเมื่อขอเปลี่ยนแปลงหรือต่ออายุสถานภาพการพำนัก จำเป็นต้องยื่นหลักฐานการจ่ายภาษีและประกันสุขภาพ หากคุณไม่ได้ชำระอาจส่งผลกระทบในทางลบต่อการตรวจเอกสาร นอกจากนี้ สถานภาพการพำนัก "ผู้พำนักถาวร" ซึ่งอนุญาตให้มีถิ่นที่อยู่ถาวรในประเทศญี่ปุ่น อยู่ภายใต้ข้อกำหนดของการตรวจสอบ เช่น การชำระภาษีและเบี้ยประกันสังคมถูกต้อง มีความเป็นไปได้ค่อนข้างมากที่การตรวจสอบจะเข้มงวดยิ่งขึ้นในอนาคต ดังนั้นโปรดชำระเบี้ยประกันสังคมให้ถูกต้อง เพื่อให้คุณอยู่ในญี่ปุ่นต่อไปได้อย่างราบรื่น
ระบบประกันสังคมไม่เลือกปฏิบัติตามสัญชาติ ดังนั้น ชาวต่างชาติจึงมีสิทธิ์สมัครได้เช่นกัน โปรดตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณเข้าใจวัตถุประสงค์และเนื้อหาของระบบประกันสังคมของญี่ปุ่นทั้งหมด
