Nhật Bản là một quốc gia có đa dạng các lễ hội cùng với nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng, tâm linh. Sau ngày Tết truyền thống Nhật Bản sẽ đến ngày lễ mà bất cứ người Nhật nào cũng biết: Setsubun「節分」. Lễ hội Setsubun「節分」với mong muốn xua đuổi tà ma và mang lại sự bình an, may mắn trong năm mới. Sau đây, WeXpats xin giới thiệu đến các bạn chi tiết hơn về lễ hội Setsubun Nhật Bản.
Mục lục:
1. Setsubun và một số nét khái quát chính
2. Các hoạt động trong ngày Setsubun
3. Các món ăn không thể thiếu trong lễ hội Setsubun
4. Setsubun tại các ngồi đền, chùa lớn ở Nhật Bản
Setsubun và một số nét khái quát chính
Nguồn gốc lễ hội Setsubun
Lễ hội Setsubun được cho rằng có nguồn gốc ra đời từ Trung Quốc và được du nhập vào Nhật Bản từ thời đại Heian. Tuy nhiên ngày nay, hầu hết tại các ngôi đền và chùa lớn trên khắp nước Nhật đều tổ chức lễ hội Setsubun. Setsubun được coi là ngày hội để xua đuổi yêu mà, tà khí và mang lại suôn sẻ, may mắn cho năm mới.
Thời gian tổ chức
Lễ hội Setsubun thường được tổ chức vào trước ngày đầu tiên của mùa xuân「立春 - Risshun」một ngày. Do đó, tùy theo mỗi năm lễ hội Setsubun sẽ rơi vào ngày 2 hoặc ngày 3 của tháng 2. Vào năm nay, 2024, Setsubun được tổ chức trong ngày 3 tháng 2.
Tham khảo:
Các lễ hội và sự kiện lớn trong văn hóa Nhật Bản
Bài viết được tuyển chọn
Các hoạt động trong ngày Setsubun
Nghi lễ rắc đậu
Đối với văn hóa tâm linh của người dân Nhật Bản, họ tin rằng đậu nành nướng có sức mạnh xua đuổi các tà ma. Vì thế vào ngày lễ Setsubun, người Nhật thường sử dụng đậu nành nướng và thực hiện nghi lễ theo các bước sau đây.
-
Trước ngày Setsubun, nướng đậu và đặt trong hộp đựng sau đó dâng lên bàn thờ. Nếu không có bàn thờ, có thể đặt đậu trên tờ giấy trắng và đặt ở nơi cao hơn tầm mắt.
-
Thời gian thích hợp để thực hiện nghi lễ ném đậu trong ngày Setsubun là từ 8 giờ đến 10 giờ tối. Cầm hộp đựng đậu bằng tay trái ngang vùng ngực và ném đậu bằng tay phải theo hướng từ dưới lên. Đầu tiên, hãy mở cửa chính, cửa sổ và cửa ra vào sau đó bắt đầu ném đậu ra ngoài từ phòng trong cùng và nói 「鬼は外 - Oni wa soto」 để đuổi quỷ đi. Khi bạn đã ném xong, hãy đóng cửa lại ngay lập tức để quỷ không trở lại và giữ phúc lộc ở trong nhà.
-
Sau đó, hãy hướng về bên trong nhà và ném đậu rồi nói 「福は内 - Fuku wa uchi」để mong may mắn sẽ ở lại trong nhà.
-
Sau khi hoàn thành ném đậu, hãy ăn lượng đậu nhiều hơn một hạt so với tuổi của bạn. Đậu này được coi như có tác dụng bảo vệ khỏi ma quỷ, xui xẻo và mang lại hạnh phúc cho con người trong 1 năm.
Đây là một nghi lễ phổ biến không chỉ diễn ra tại gia đình mà còn có rất nhiều người sẽ đến đền thờ lớn để tham gia nghi lễ Setsubun này.
Tham khảo:
Nếm trọn hơn 50 hương vị từ sữa đậu nành Nhật Bản
Treo đầu cá mòi
Trong một số vùng ở Nhật Bản, đặc biệt là Osaka và Kyoto, người ta có một phong tục độc đáo khác để xua đuổi quỷ trong ngày lễ Setsubun. Họ cắm những cành lá nhọn gai góc vào đầu cá mòi đã được nướng. Người ta cho rằng những con quỷ khi bước vào sẽ bị đầu nhọn của chiếc lá đâm vào mắt nên sẽ không dám vào nhà. Hơn nữa, quỷ còn được cho là sợ hãi khói tỏa ra từ cá mòi khi nướng. Việc cắm những cành lá nhựa vào đầu cá mòi rồi đặt chúng ở cửa ra vào và cổng nhà được coi là cách xua đuổi quỷ hữu hiệu nhất, khiến cho quỷ không thể tiếp cận.
Các món ăn không thể thiếu trong lễ hội Setsubun
Sushi cuộn dài「恵方巻き - Ehōmaki」
Vào ngày Setsubun, người Nhật có phong tục ăn sushi cuộn dài ehomaki. Khác với các loại sushi bình thường, cuộn sushi này sẽ không được cắt ra vì người ta có quan niệm rằng nếu cắt ra sẽ không còn may mắn. Mỗi cuộn ehomaki sẽ có 7 nguyên liệu khác nhau tượng trưng cho 7 vị thần Phúc「七福神 - Shichifukujin」, đồng thời cuộn tròn được xem như gói gọn may mắn vào trong sushi. Khi ăn ehomaki cần giữ im lặng và quay mặt về hướng may mắn của năm đó để tập trung cho những ước nguyện trong năm mới. Vào năm 2024, hướng may mắn được cho là hướng đông. Người Nhật cho rằng nếu vừa ăn vừa nói chuyện sẽ khiến may mắn sẽ biến mất.
Mì soba Setsubun「節分そば - Setsubun Soba」
Trong dịp Setsubun, người ta thường ăn mì soba với ý nghĩa cầu mong một năm mới khỏe mạnh và thịnh vượng. Mì soba Setsubun có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào văn hóa và thói quen ăn uống của mỗi khu vực.
Súp rau Kenchin「けんちん汁 - Kenchinjiru」
Đây là một loại súp rau truyền thống của Nhật Bản, thường được làm từ rau củ như cà rốt, củ cải, nấm, và đậu phụ. Món ăn này không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn mang ý nghĩa thanh lọc cơ thể, phù hợp với tinh thần của Setsubun là lễ hội xua đuổi tà ma và đón chào những điều may mắn.
Tham khảo:
Ozoni - Món súp của năm mới mang lại may mắn và an lành cho người Nhật
Setsubun tại các ngôi đền, chùa lớn ở Nhật Bản
Vào ngày lễ Setsubun, tại các ngôi đền và các chùa diễn sẽ ra nhiều hoạt động sôi nổi. Những vị tu sĩ và các khách mời đến tham dự sẽ ném những hạt đậu nành rang, các bao phong bì nhỏ đựng tiền, bánh kẹo và một số loại đồ vật khác. Ngoài ra trong lễ hội Setsubun, những nghệ sĩ nổi tiếng cũng sẽ được mời đến để diễn các vở kịch, những điệu múa truyền thống tôn giáo của Nhật Bản.
Trong ngày Setsubun, mọi người thường mặc các trang phục cải trang chuyển đổi giới tính cho nhau. Các cô gái vấn tóc lên và cải trang thành nam giới. Ngoài ra một số người thường đeo mặt nạ ma quỷ và người thân trong gia đình sẽ ném các hạt đậu để xua đuổi tà ma đi.
Nhật Bản là một đất nước có bản sắc văn hóa truyền thống đa dạng và phong phú với nhiều lễ hội được diễn ra trong năm. Trong đó, Setsubun là lễ hội xua đuổi tà ma truyền thống được diễn ra hằng năm tại Nhật Bản trước năm mới. Đây là một nét đẹp văn hóa đặc trưng của người dân xứ sở hoa anh đào này.
