Ikkyu là một trong những thiền sư danh tiếng nhất Nhật Bản, ông đã để lại những giáo lý, tư tưởng tu hành theo một phương hướng chân chính, tự do và phù hợp với quần chúng nhân dân thời bấy giờ. Sau đây, hãy cùng tìm hiểu qua đôi nét về tiểu sử và quá trình tu hành của vị thiền sư này ngay nhé!
Thiên sư Ikkyu Sojun không chỉ là người mở đầu cho những giáo lý tu hành mới trong Phật giáo, ông còn để lại nhiều bài thơ mang những hàm ý sâu sắc về nhiều khía cạnh trong cuộc sống thời bấy giờ.
Mục lục
- Tiểu sử của Ikkyu Sojun
- Con đường trở thành thiền sư bậc nhất nước Nhật
- Thiền sư được yêu quý, nổi danh nhất thời Trung cổ
- Một hiện tượng trong thi ca Nhật Bản
Tiểu sử của Ikkyu Sojun
Xuất thân, gia đình
Ikkyu Sojun sinh vào ngày đầu của năm 1394, mẹ ông là một phụ nữ chờ việc trong cung đình và được vị hoàng đế trẻ Go-Komatsu trọng dụng, tuy nhiên bà bị sa thải do guồng máy ghen tuông bất công của hoàng hậu. Tên của ông được ghi vào sổ bộ thường dân dù nhiều người cho rằng ông là con trai của vị hoàng đế. Có thể thấy, hoàn cảnh ra đời của Ikkyu Sojun khá khiêm tốn.
Tính cách, tài năng
Vào lúc 5 tuổi, Ikkyu được gửi vào một ngôi chùa thiền tông gần nhà tại Ankoku-ji, Kyoto. Lúc học hành và tu dưỡng tại đây, ông đã bộc lộ sự sáng dạ, thông minh và nhanh trí của mình, tuy nhiên câu cũng được cho là một người với tính tình quá quắt.
Bài viết được tuyển chọn
Con đường trở thành thiền sư bậc nhất nước Nhật
Cơ duyên
Năm lên 13, Ikkyu đến Kiến Nhân Tự, tuy nhiên sau 4 năm, ông rời đi vì không hài lòng với phong cách sinh hoạt quá phàm tục của những vị tăng tại đây. Ông đến tham học với Khiêm Ông – một vị tăng độc cư tu tập nhưng cũng chỉ được một thời gian, Ikkyu lại tiếp tục lên đường cầu đạo.
Một năm sau, Ikkyu gặp được vị chân sư của mình, đó là Hoa Tẩu Tông Đàm, trụ trì tại Đại đức tự. Ông theo học Hoa Tẩu 9 năm về phương pháp tu tập. Một thời gian sau khi tham gia công án thứ 15 của vô môn quan, trong lúc tọa thiền trên một chiếc thuyền, sư Ikkyu nghe một con quạ kêu bỗng nhiên ngộ đạo. Tuy nhiên ông không nhận ấn khả do Hoa Tấu quyết định, bởi ông nghĩ rằng chỉ có bản thân mỗi người mới biết được cái thật cái giả của sự giác ngộ. Hành động này đã đi ngược lại với “thiền tông” Nhật Bản lúc bấy giờ và chính Sư cũng không ấn chứng cho ai trong cả cuộc đời hoằng hoá của mình. Mặc dù vậy, Sư ở lại hầu cho đến lúc Hoa Tẩu viên tịch.
Quá trình tu tập
Trong suốt một thời gian khoảng 30 năm, Sư Ikkyu đã đi chu du hoằng hóa khắp nơi. Sư tiếp xúc với nhiều tầng lớp xã hội Nhật thời bấy giờ từ quan tước, võ sĩ, nghệ sĩ... và cả kỹ nữ. Với lối sống ngược lại với giáo lý phật giáo, sư không để ý gì tới giới luật, ăn thịt cá, mê rượu, gái, đồng thời phê phán những tư cách đạo đức giả của những vị tăng tại thiền viện bấy giờ.
Sư Ikkyu rất chú tâm trong việc phổ biến Phật pháp trong quần chúng nhân dân, ông từng viết rằng các hành động phá giới luật của nhà Phật của ông có thể trùng hợp với việc thực hành của nhiều Phật tử nằm ngoài thiền viện thời bấy giờ.
Thiền sư được yêu quý, nổi danh nhất thời Trung cổ
Lý do mọi người yêu quý
Sư Ikkyu đi nhiều nơi và được mọi người yêu quý, đặc biệt là bộ phận quần chúng mộ đạo bởi tính tình chính trực, phong cách tự do, chân chính, nhờ đó mà ông được biết đến là một trong những vị Thiền sư nổi danh nhất thời trung cổ của Nhật Bản. Cách tu tập của ông cũng dần được chấp nhận, tôn kính, thậm chí là bởi những vị mà ngày xưa chỉ trích Sư thậm tế. Ngoài ra, Sư còn được nhìn nhận là thiền sư nổi tiếng với nhiều ảnh hưởng nhất với phái Phổ Hóa của tông Lâm Tế và nổi tiếng với tính cách là một khất sĩ thổi sáo hay nhất ở thời trung cổ Nhật Bản. Những năm cuối đời, Sư được cử làm trụ trì tại chùa Đại đức. Năm 1481, Sư viên tịch, thọ 87 tuổi.
Quan điểm tu hành
Không chỉ đi ngược lại với giới luật, ăn thịt cá, mê rượu mê sắc, Sư còn chỉ trích mạnh mẽ sự tôn thờ và ham muốn thác sinh nơi Cực lạc Tịnh độ của Phật tử. Ông cho rằng những người thực sự đạt được sự tự do tự tại trong sinh tử luân hồi, không quan trọng việc phải tái sinh vào cõi Phật hay lo lắng nỗi sợ hãi địa ngục mà bất cứ nơi nào cũng được, chỉ cần tâm người ấy đủ mong cầu. Sư cũng chê trách và phê phán mạnh mẽ những phong tục mê tín dị đoan thời bấy giờ như đốt đèn, cầu cúng, dâng lễ vật cho người chết và tụng kinh cầu siêu cầu an,.
Một hiện tượng trong thi ca Nhật Bản
Thơ thiền
Không chỉ chú trọng phổ biến Phật pháp trong quần chúng nhân dân, Sư Ikkyu còn nổi tiếng với nhiều bài thơ, trong đó tập thơ Cuồng Vân gồm 1060 bài thơ chữ Hán là dấu ấn lớn nhất của Sư.
Thơ của Ikkyu là sự tổng hòa của nhiều khía cạnh trong cuộc sống từ sắc dục, sự hài hước và thiền tính. Đó là sự “tự thú” một cách chân thực nhất bản thể của mình và phản ánh những nguyên lý tối thượng của thiền. Mỗi tác phẩm mà Sư để lại là một bài kệ, một công án, một phát hiện vô hạn trong sự hữu hạn, một tác phẩm thơ thiền mang ý nghĩa thâm sâu để lại cho đời.
Ikkyu Sojun là một trong các vị thiền sư Nhật Bản nổi tiếng nhất trong lịch sử. Với lối tu hành tự do, phóng khoáng, Sư đã giúp văn hóa Phật pháp tại Nhật Bản có những bước cải tiến mới, phù hợp với quá trình tu tập trong dân chúng. Bên cạnh đó, ông đã để lại nhiều tác phẩm thơ thiền nói về những ý nghĩa sâu xa trong cuộc sống cho những thế hệ mai sau.
