Hatsumode là một lễ nghi của Nhật Bản vào mỗi dịp năm mới. Đây là truyền thống văn hóa lâu đời của người Nhật và được lưu giữ, phát huy cho đến ngày nay. Hatsumode mang những nghi thức linh thiêng, cầu cho một năm mới bình an và gặp nhiều may mắn trong tín ngưỡng của người Nhật. Do đó, Hatsumode có những nghi thức và phong tục riêng mang các nét đặc trưng văn hóa xứ sở hoa anh đào.
Mục lục
1. Hatsumode là gì?
2. Nghi thức tham gia Hatsumode
3. Một số hoạt động khác khi đi Hatsumode
4. Hatsumode và các địa điểm nổi tiếng
Hatsumode là gì
Khái quát về Hatsumode
Lễ chùa đầu năm「初詣 - Hatsumōde」là việc đi lễ đền hoặc chùa vào đầu năm mới tại Nhật Bản. Mục đích chủ yếu là để bày tỏ lòng biết ơn cho năm cũ và cầu nguyện cho một năm mới tốt lành. Thời gian thích hợp nhất để thực hiện Hatsumode là trong ba ngày đầu tiên của năm mới (từ ngày 1 đến ngày 3 tháng 1) hoặc chậm nhất là trong thời gian「松の内 - Matsu no Uchi」, tức là trong thời gian đền, chùa còn đang trang trí Tết. Thời gian Matsu no Uchi sẽ khác nhau tùy theo vùng, thường là đến ngày 7 tháng 1 ở khu vực Kanto và đến ngày 15 tháng 1 ở khu vực Kansai.
Trong dịp Hatsumode này mọi người thường tạ ơn một năm bình an và may mắn đã đến với mình. Cùng với đó là cầu mong trong năm mới gặp được nhiều sự thuận lợi, may mắn, an lành.
Ý nghĩa của Hatsumode
Đối với người Nhật, tham gia các lễ nghi tôn giáo như Hatsumode hay Giáng Sinh đều không nhất thiết đòi hỏi phải tham gia 1 tôn giáo cụ thể. Nhiều người ở Nhật Bản thực hiện Hatsumode như một phần của văn hóa truyền thống hơn là một hành động tôn giáo nghiêm túc. Hatsumode là dịp để mọi người cầu nguyện bình an trong 1 năm mới và thể hiện lòng biết ơn của mình với thần linh.
Tham khảo:
Tết Nhật Bản| Những điều cần biết về ngày Tết ở Nhật
Nghi thức tham gia Hatsumode
Khi bước vào đền, chùa
Nếu có cơ hội viếng thăm tại các ngôi đền ở Nhật Bản vào Hatsumode bạn cần cúi chào tại cổng Torii ở lối vào đền. Lưu ý không nên đi khu vực chính giữa ở lối vào đền mà chỉ nên đi sang hai bên. Theo quan niệm của người Nhật lối đi chính giữa là dành cho các vị thần.
Trước khi cầu nguyện
Trước khi thực hiện lễ bái trong dịp Hatsumode, bạn cần rửa tay và miệng để loại bỏ tà khí trước khi vào khu vực thiêng liêng của các vị thần. Dùng muôi「柄杓 - Hishaku」 để múc nước, sau đó rửa sạch bàn tay theo thứ tự từ trái qua phải. Tiếp theo, để súc miệng, chuyển muôi sang tay phải, múc nước vào lòng bàn tay trái, ngậm và súc miệng mà không phát ra tiếng động, sau đó nhổ ra và che miệng khi nhổ. Cuối cùng, rửa lại tay trái một chút, đặt muôi lại như ban đầu, và dùng nước còn lại trong muôi để rửa phần tay cầm.
Thực hiện lễ bái
Để bắt đầu thực hiện lễ bái, bạn sẽ đặt tiền lễ vào hòm công đức. Tiền lễ là biểu tượng của lòng biết ơn dành cho các vị thần, do đó bạn không nên ném mà hãy đặt nhẹ nhàng. Nếu có chuông, hãy rung chuông và thực hiện cúi người 2 lần trước và vỗ tay 2 lần sau đó chắp lại để cầu nguyện. Sau khi cầu nguyện xong cúi thấp người 1 lần nữa để chào. Trong lúc đó đặt các đầu ngón tay cùng nhau và cảm ơn các vị thần. Cuối cùng, cúi chào một lần nữa và rời đi.
Một số hoạt động khác khi đi hatsumode
Mua bùa hộ mệnh「御守 - Omamori」
Bùa hộ mệnh là một trong những vật được người Nhật rất trân trọng. Những loại bùa hộ mệnh này thường được mọi người đem theo bên mình để cầu sự bình an và mang lại may mắn cho bản thân. Khi đi lễ trong dịp Hatsumode bạn có thể bắt gặp nhiều nơi bán bùa hộ mệnh và nếu được thì hãy sắm cho mình 1 tấm bùa để mang lại sự may mắn hoặc làm kỷ niệm. Tuy nhiên, theo quan niệm của người Nhật, mỗi 1 tấm bùa thường sẽ có giá trị trong vòng 1 năm. Cho nên, mỗi khi đến đợt Hatsumode người ta lại mua một tấm bùa hộ mệnh mới để mang lại may mắn cho năm sau.
Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về bùa hộ mệnh qua bài viết Lưu ý khi đeo bùa hộ hộ mệnh Omamori Nhật Bản
Bốc quẻ đầu năm「おみくじ - Omikuji」
Cũng giống như tại Việt Nam, vào ngày đầu năm mới khi đến viếng tại đền chùa, người Nhật cũng thường bốc quẻ đầu năm. Đây là một trong những phong tục truyền thống lâu đời của người Nhật và mang những ý nghĩa tâm linh riêng biệt. Những quẻ bói mang đến điều mong muốn của mọi người trong năm mới. Trong Hatsumode, nếu bạn bốc được quẻ may mắn thì có thể mang về hoặc để lại như một lời cảm ơn với thần linh. Trái lại, nếu không may bốc quẻ xấu thì có thể để lại đền chùa với ước muốn đảo ngược lại với quẻ bói.
WeXpats xin giới thiệu đến các bạn cách bốc quẻ bói đầu năm trong Tìm hiểu quẻ bói giấy Omikuji Nhật Bản
Thưởng thức các gian hàng
Trong Hatsumode, sau khi viếng chùa, đền mọi người thường thưởng thức các gian hàng được bày bán xung quanh. Có rất nhiều món ăn được bán ở đây với những hương vị thơm ngon đặc trưng như dâu ngào đường「イチゴ大福 - Ichigo Daifuku」, chè đậu đỏ「ぜんざい - zenzai」,oden「おでん」... Các du khách khi đến viếng đền cũng có thể thưởng thức các món ăn này ở khắp nơi.
4. Hatsumode và các địa điểm ghé thăm nổi tiếng
Đền Meiji Jingu - 明治神宮 (Tokyo)
Đây là một trong những ngôi đền nổi tiếng và lâu đời tại nước Nhật. Ngôi đền này vào mỗi dịp đầu năm mới thu hút một lượng lớn người dân địa phương cũng như các khách du lịch đến cầu nguyện. Mọi người thường đến đây để cầu sự bình an cho gia đình mình khi đi Hatsumode tại ngôi đền này.
Chùa Sensouji - 浅草寺 (Asakusa, Tokyo)
Đây là ngôi chùa lâu đời nhất tại Tokyo và có nhiều khách tham quan hàng năm. Trong dịp năm mới mọi người thường tập trung tại cổng chùa để chờ đón khoảnh khắc giao thừa và nghe tiếng chuông chùa rung lên trong khoảnh khắc đó.
Nếu bạn đang sinh sống tại Tokyo thì có thể tìm hiểu các ngôi chùa ở Tokyo nhiều hơn qua bài viết Top các ngôi chùa nổi tiếng bậc nhất ở Tokyo Nhật Bản
Chùa Narita-san Shinshoji - 成田山新勝寺 (Chiba)
Ngôi chùa này có bề dày lịch sử hơn 1000 năm, là một trong những ngôi chùa cổ xưa nhất tại Nhật Bản. Ngôi chùa này mỗi năm thu hút hơn 10 triệu lượt khách quốc tế đến tham quan và cầu nguyện. Trong dịp đầu năm mới tại chùa rất đông người đến cầu nguyện cho công việc, sức khỏe, bình an.
Đền Sumiyoshi Taisha - 住吉大社 (Osaka)
Ngôi đền này là một trong những ngôi đền nổi tiếng tại Nhật Bản. Đền thờ vị thần biển cả bảo vệ những người đánh cá, tàu thuyền trên biển. Ngôi đền này mỗi năm cũng thu hút một lượng lớn du khách đến tham quan và cầu nguyện. Trong dịp Hatsumode, người Nhật thường đến đây cầu sự bình an và đi lại an toàn.
Đền Fushimi Inari Taisha - 伏見稲荷大社 (Kyoto)
Đây là ngôi đền lớn thờ thần Inari, vị thần lúa nổi tiếng tại Nhật Bản. Mọi người thường đến đây cầu nguyện cho mùa màn bội thu, công việc phát đạt và sức khỏe dồi dào. Trong ngày đầu năm mới tại chùa sẽ diễn ra lễ cầu an cho đất nước và toàn thể người dân xứ sở hoa anh đào.
Lễ chùa Hatsumode là lễ trong ngày đầu năm mới tại Nhật Bản. Đây là một phong tục truyền thống lâu đời của người dân Nhật vào mỗi dịp đầu năm. Nếu có dịp đến Nhật Bản trong những ngày đầu năm thì bạn hãy đừng bỏ lỡ phong tục này nhé!
