Nenkin là một từ vừa quen thuộc nhưng cũng vừa lạ lẫm với nhiều người hiện đang sinh sống và làm việc tại Nhật. Đây là một vấn đề ai cũng quan tâm khi sống ở Nhật vì số tiền Nenkin hàng tháng rất lớn, do đó có rất nhiều thắc mắc và băn khoăn xung quanh nó. Chắc hẳn rất nhiều bạn ở Nhật đã nghe đến Nenkin nhưng chưa thực sự hiểu rõ về chế độ này. Trong bài viết này, hãy cùng WeXpats tìm hiểu rõ hơn về chế độ Nenkin này nhé!
Mục lục
- Tiền Nenkin là gì?
- Tiền Nenkin có lấy lại được không?
- Hướng dẫn cách lấy lại tiền Nenkin tại Nhật khi về nước
- Những câu hỏi thường gặp liên quan đến Nenkin
Tiền Nenkin là gì?![]()
Tiền nenkin (年金）là khoản tiền bảo hiểm lương hưu ở Nhật Bản, giống như Bảo Hiểm Xã Hội (BHXH) ở Việt Nam. Khi sang làm việc tại Nhật, các bạn du học sinh, thực tập sinh đều được hưởng các chế độ phúc lợi, đồng thời cũng phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế, bảo hiểm,… tương ứng. Về cơ bản, Nenkin có 3 loại Nenkin quốc dân - 国民年金（こくみんねんきん), Nenkin phúc lợi - 厚生年金（こうせいねんきん) và Nenkin công vụ 共済年金（きょうさいねんきん). Tuy nhiên, người Việt Nam ở Nhật đa số là các bạn du học sinh, thực tập sinh hay nhân viên công ty, tham gia chủ yếu vào 2 loại Nenkin sau đây:
Nenkin quốc dân (国民年金）
Đây là Nenkin dành cho tất cả những ai đang cư trú tại Nhật Bản trong độ tuổi từ 20 đến 60 mà không làm việc trong công ty hay xí nghiệp nào. Các đối tượng bao gồm sinh viên, người làm nông, ngư, lâm nghiệp, nghề tự do hoặc thất nghiệp.
Nenkin phúc lợi（厚生年金）
Đây là Nenkin dành cho những người làm việc trong công ty hay xí nghiệp. Khi là nhân viên tại công ty, bạn sẽ phải tham gia vào Nenkin phúc lợi, đồng thời cũng phải tham gia cả Nenkin quốc dân. Thoạt đầu nghe thì có vẻ thiệt thòi, nhưng thực chất khoản Nenkin này đã được công ty hỗ trợ 50%, sau khi về hưu lại có thể nhận đồng thời 2 khoản Nenkin trên.
Bài viết được tuyển chọn
Tiền Nenkin có lấy lại được không?![]()
Khi tham gia đóng Nenkin, nếu bạn dự định sống lâu dài tại Nhật, bạn sẽ được hưởng một số trợ cấp nhất định khi về già (ở Nhật là 65 tuổi). Để nhận được tiền Nenkin cơ bản cho tuổi già (老齢基礎年金) khi đủ 65 tuổi, tổng thời gian tham gia đóng Nenkin quốc dân của bạn từ năm 20 đến năm 60 tuổi (bao gồm cả thời gian nộp tiền) phải trên 10 năm trở lên. Nếu trong thời gian này, bạn có đi làm và có tham gia cả Nenkin phúc lợi trong thời gian từ 1 năm trở lên, thì sau 65 tuổi, bạn sẽ được nhận thêm khoản tiền Nenkin phúc lợi – 老齢厚生年金 bên cạnh phần tiền Nenkin cơ bản cho tuổi già được đề cập đến ở trên. Ngoài khoản tiền lương hưu nhận được sau 65 tuổi ở trên, bạn còn có thể được nhận khoản trợ cấp thương tật (障害年金) nếu bị những thương tật gây cản trở tới công việc và sinh hoạt trước năm 65 tuổi. Tuy vậy, những thương tật này phải là các thương tật cấp 1, 2 theo quy định của pháp luật Nhật Bản và thời gian phát hiện thương tật, cũng như thời gian đóng bảo hiểm cũng phải thỏa mãn 1 số quy định khác nữa.
Đối với những người không có ý định sống lâu dài ở Nhật tới tận năm 65 tuổi, chính phủ Nhật cho phép người nước ngoài sau khi rời khỏi Nhật được lấy lại 1 phần tiền phí Nenkin đã nộp, tưởng chừng như một đi không trở lại này.
Hướng dẫn cách lấy lại tiền Nenkin tại Nhật khi về nước![]()
Điều kiện
-
Không mang quốc tịch Nhật
-
Hiện tại không sống ở Nhật
-
Thời gian đóng bảo hiểm Nenkin từ 6 tháng trở lên
-
Thời gian kể từ ngày rời Nhật không quá 24 tháng
-
Chưa từng nhận tiền Nenkin hay có quyền lợi nhận tiền Nenkin, ví dụ như trợ cấp thương tật,...
Thời gian để nhận lại tiền Nenkin
Thông thường thì mất từ 3 đến 4 tháng từ lúc nộp hồ sơ lên Cục Nenkin Nhật Bản, tuy nhiên chỉ trong trường hợp:
-
Không có sai sót (bạn sẽ nhận lại giấy thông báo đã chuyển trả lại tiền nenkin vào trực tiếp tài khoản ngân hàng bạn đã đăng ký)
-
Hồ sơ đầy đủ (nếu không đầy đủ thì sẽ phải làm lại hồ sơ khác)
*Để tránh thời gian chờ đợi quá lâu dẫn đến quá hạn 2 năm, bạn nên chuẩn bị thật kỹ lưỡng trước khi gửi nhé!
Hướng dẫn thủ tục giấy tờ để lấy lại Nenkin
Những giấy tờ cần chuẩn bị:
-
Bản photo hộ chiếu bao gồm 3 trang: thông tin cá nhân (có ảnh), tư cách lưu trú, con dấu ngày cuối cùng rời khỏi Nhật.
-
Tài khoản ngân hàng ở Việt Nam (đứng tên chính chủ) để nhận tiền từ Nhật chuyển về Việt Nam.
-
Sổ Nenkin (年金手帳）
-
Đơn xin hoàn trả tiền Nenkin (脱退一時金請求書) (tải tại đây)
Cách gửi hồ sơ:
Bạn có thể gửi EMS trực tiếp tới trung tâm Nenkin ở Nhật cách dán tờ ghi địa chỉ ở trang số 15 tại đây vào ô người nhận. Nếu bạn không yên tâm, bạn cũng có thể nhờ người quen ở Nhật gửi giúp.
Những câu hỏi thường gặp liên quan đến Nenkin![]()
Du học sinh có phải đóng Nenkin không?
Có. Như đã nêu ở phần đầu, những ai trong độ tuổi từ 20 đến 60 đang lưu trú tại Nhật đều phải có nghĩa vụ đóng nenkin. Do đó, các bạn du học sinh không phải là ngoại lệ. Đối với các bạn du học sinh trên 20 tuổi sẽ phải tham gia, mức phí là 16,340 yên/tháng.
Tuy nhiên, các bạn có thể làm thủ tục kéo dài thời hạn đóng Nenkin cho học sinh, sinh viên, có tên là 学生納付特例制度（がくせいのうふとくれいせいど). Các bạn có thể tham gia chế độ này khi bạn là sinh viên đang theo học tại các trường Đại học (cao học), Đại học ngắn hạn, senmon, trường tiếng Nhật, có thu nhập trong năm không quá (118 man + số người phụ thuộc x 38 man + các khoản giảm trừ bảo hiểm xã hội). Bạn có thể đến trực tiếp các cơ quan hành chính (区役所、市役所) nơi mình sinh sống hoặc điền vào đơn rồi gửi qua bưu điện cho họ. Thời gian đăng ký cho một niên độ là 2 năm 1 tháng, ví dụ bạn đăng ký cho niên độ 2021 (4/2021 ~ 3/2022) thì bạn có thể đăng kí trong thời gian từ 4/2021 ~ 5/2023. Sau khi làm thủ tục xong, bạn sẽ nhận được từ cơ quan Nenkin Nhật Bản giấy thông báo chấp nhận (承認通知書) hoặc từ chối (却下通知書). Nếu nhận được giấy từ chối tức là bạn cần phải đóng Nenkin ngay mà ko được trì hoãn.
Không đóng Nenkin có sao không?
Các bạn du học sinh khi thấy Nenkin đều “nhắm mắt làm ngơ" không đóng. Tuy nhiên, đây là việc đã được pháp luật Nhật Bản quy định. Trong trường hợp nợ kéo dài mà không chịu đóng, cơ quan bảo hiểm quốc dân sẽ cảnh cáo và dùng biện pháp mạnh hơn, chẳng hạn như trừ tiền trực tiếp từ tài khoản ngân hàng của người nợ.
Người đã bỏ trốn bất hợp pháp có lấy lại được Nenkin không?
Đối với người đã bỏ trốn ra ngoài sống bất hợp pháp và được đưa trả về Việt Nam thì vẫn lấy lại được tiền Nenkin nếu đã tham gia bảo hiểm trên 6 tháng và còn nhớ hoặc ghi chép lại mã số Nenkin.
Mất sổ Nenkin có sao không?
Khi mất sổ Nenkin, bạn vẫn có thể xin hoàn trả tiền Nenkin được nhưng bạn phải nhớ hoặc có ghi chép lại mã số Nenkin của bản thân. Nếu không bạn sẽ phải làm thủ tục xin cấp lại mã số Nenkin.
Số tiền Nenkin nhận lại là bao nhiêu?
Cách tính khá phức tạp vì còn phụ thuộc vào số năm bạn đóng, thu nhập trung bình của bạn trong suốt thời gian tham gia đóng Nenkin, nên tạm thời mình xin phép không đề cập tới ở đây. Các bạn có thể tham khảo link dưới đây để tự nhẩm cách tính. Link tính nhẩm : Tham khảo tại đây
Chia sẻ: Sơn Thạch - WeXpats Team
