Nhật Bản không chỉ nổi tiếng về du lịch hay ẩm thực mà người Nhật còn tự hào sở hữu những bộ môn thể thao truyền thống nữa. Có thể kể đến các môn võ Karate hay Judo, nhưng mang ý nghĩa nhân đạo sâu xa hơn cả là Kendo.
Mục lục
Kendo (剣道) là gì?![]()
Kendo (剣道 - けんどう) được tạo nên từ 2 chữ Hán, 剣 (ken) có nghĩa là kiếm, 道 (doa) có nghĩa là đạo, do đó Kendo có nghĩa là kiếm đạo. Kendo là một môn võ thuật đánh kiếm hiện đại của Nhật Bản, được phát triển từ các kỹ thuật truyền thống của kiếm sĩ Nhật. Người tập luyện, thi đấu Kendo được gọi là 剣士 (kenshi - kiếm sĩ).
Kiếm Nhật xuất hiện vào khoảng giữa thế kỷ 11, có lưỡi sắc bén và sống hơi cong lên. Sau khi cuộc chiến tranh Onin xảy ra vào nửa cuối thời kỳ Muromachi (1392 – 1573), nước Nhật rơi vào tình trạng hỗn loạn suốt hơn 100 năm và nhiều võ đường dậy Kenjutsu (kỹ thuật kiếm) đã được thành lập.
Đến thời kỳ Edo (1603 – 1867), nước Nhật trở nên thanh bình, do đó, kiếm – vốn là vũ khí giết người đã được “cải tiến” nhằm phát triển hoàn thiện con người thông qua tư tưởng sử dụng kiếm. Kiếm đạo không chỉ bao hàm những kỹ năng về đường kiếm mà ẩn chứa trong đó còn là sự kỷ luật của các Samurai. Họ sống không quan tâm tới cái chết, luôn trao dồi, tu dưỡng tư tưởng, dâng hiến bản thân cho cái hay, đẹp của võ đạo.
Trong suốt thời kỳ Shotoku, các phương tiện bảo vệ 剣道具 (Kendo-gu) đã được phát triển cùng với sự phát triển của phương pháp huấn luyện bằng sử dụng kiếm tre 竹刀 (Shinai). Đây chính là tiền thân của Kiếm đạo Nhật Bản hiện đại - Kendo.
Sau cách mạng Minh Trị năm 1868, tầng lớp Samurai bị xóa bỏ, thiên hoàng ban hành lệnh cấm đeo kiếm đã khiến cho Kenjutsu suy tàn nhanh chóng. Tuy nhiên, nhờ vào cuộc kháng cự không thành của các Samurai chống lại chính phủ, đã góp phần mang lại sự phục hồi cho Kenjutsu trong lực lượng cảnh sát thủ đô. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Kendo đã bị tạm dừng dưới sự chiếm đóng của quân đồng minh. Vào năm 1952, khi Liên đoàn Kendo Nhật Bản (All Japan Kendo Federation) được thành lập, Kendo mới được sống lại và tiếp tục phát triển. Từ năm 2012, các môn võ đạo trở thành một môn học ngoại khóa bắt buộc ở các trường trung học Nhật Bản. Kendo trở thành một lựa chọn trong số đó cùng với Judo, Sumo... Kendo ngày nay đóng vai trò quan trọng trong sự giáo dục ở trường học Nhật Bản được rất nhiều người từ già đến trẻ, trai, gái đều yêu thích. Tính tới thời điểm hiện tại, có tới hàng triệu người ở mọi lứa tuổi đang tham gia tập luyện Kendo đều đặn.
Bài viết được tuyển chọn
Võ phục và dụng cụ Kendo![]()
Đầu tiên, phải kể đến Shinai (竹刀), thanh kiếm bằng tre được sử dụng làm vũ khí trong Kendo. Trang phục được mặc khi tập luyện, thi đấu là Hakama, một trang phục truyền thống Nhật Bản. Những dụng cụ chính khác bao gồm:
-
Men (面) : mũ bảo hộ
-
Kote (小手) : găng tay bảo hộ
-
Do (胴) : giáp ngực
-
Tare (垂れ) : giáp bảo vệ vùng thắt lưng và hông
Cách tập luyện và thi đấu Kendo![]()
Kendo được cho là khá ồn ào so với các môn thể thao khác bởi trong Kendo, người kiếm sĩ sẽ phải sử dụng tiếng thét, gọi là Kiai (気合い/ きあい) để biểu lộ tinh thần thi đấu mạnh mẽ và đe dọa đối phương. Ngoài ra, họ cũng phải sử dụng các bước dậm chân gọi là Fumikomi-ashi (踏み込み足/ ふみこみあし) để tăng thêm sức mạnh cho đòn đánh. Nhưng trước hết, 2 kiếm sĩ phải chào hỏi nhau theo nghi thức chuẩn của Kendo.
Truyền thống của kiếm đạo Nhật Bản là những nhát đánh chí mạng, vì vậy đòn đánh của kiếm đạo thường nhằm vào những chỗ hiểm yếu trên cơ thể (đỉnh đầu, hông giữa xương sườn và xương chậu, cổ tây, đâm vào họng). Khi thi đấu, chỉ khi kiếm sĩ đánh vào những điểm này trên cơ thể đối phương thì mới được tính điểm. Nói một cách đơn giản, Kendo là một cuộc thi, trong đó hai kiếm sĩ đối đầu với nhau với mục đích đánh vào những bộ phận hiểm yếu được chỉ định theo luật bằng cây kiếm Shinai.
Nếu đi sâu hơn thì Kendo có rất nhiều kỹ thuật nhưng về cơ bản thì có 2 kỹ thuật chính.
Shikake-waza (仕掛け技）
Đây là kỹ thuật ra đòn trước khi đối thủ kịp cử động. Tùy thuộc vào đòn tấn công của bạn, đối thủ có thể đánh trả từ một vị trí không hợp lý hoặc mất thế đứng. Thuật ngữ chung cho các kỹ thuật xuyên thủng những khoảng trống như vậy được gọi là Shikake-waza.
Bằng cách tận dụng tốt cơ hội, bạn có thể kiểm soát nhịp độ của toàn bộ trận đấu và phát triển nó để đối thủ không có cơ hội chống trả. Tuy nhiên, bạn cần phải cẩn thận vì bạn có thể bị phân tâm và vô tình tạo ra kẽ hở. Đây là một kỹ thuật phù hợp với những người giỏi tấn công mạnh mẽ. Tuy nhiên, một đòn tấn công không hợp lý sẽ làm đảo lộn thế trận của bạn. Đừng lạm dụng nó vì nó sẽ tạo cơ hội cho đối thủ của bạn chống trả.
Ouji-waza (応じ技)
Kỹ thuật Ouji-waza là một thuật ngữ chung cho kỹ thuật tận dụng chính đòn tấn công của đối thủ để phản đòn và chống lại sát thương từ đối thủ. Vì vậy, điều quan trọng là phải để đối thủ ra tay. Ouji-waza phù hợp với những người bình tĩnh và có khả năng quan sát cao vì họ phải quan sát kỹ chuyển động của đối phương và nắm bắt khoảnh khắc chuyển động. Điều quan trọng là chủ ý tạo ra khoảng trống và để đối thủ tấn công.
Ý nghĩa của Kendo![]()
Tư tưởng của Kendo là rèn luyện nhân cách con người thông qua nguyên lý sử dụng cây kiếm. Mục đích của tập luyện Kendo là để nâng cao thể lực, tinh thần, tu dưỡng tâm tính, trau dồi nghị lực, tri thức, văn hóa, những điều cần thiết trong đời sống kỷ luật của các Samurai xưa. Kendo là sự hợp nhất nằm trong bốn chữ: Khí (気), Kiếm (剣), Thể (体), Nhất (一) (ki, ken, tai, ichi). Khí là khí công, kiếm là vũ khí, thể là thể lực và nhất là hợp nhất. Tập luyện Kendo là cho chân khí nhập vào kiếm, phối hợp nhịp nhàng với sức mạnh của cơ thể để những uy lực đó trở thành một. Đối với người Nhật, Kendo đem lại lợi ích về 3 mặt : tinh thần, thể chất và xã hội.
Tinh thần
Tập thói quen làm việc chăm chỉ và kiên nhẫn
Kendo bao gồm cả lý thuyết thực hành. Bằng cách luyện tập đều đặn, bạn sẽ cải thiện từng chút một. Trong quá trình tập luyện Kendo, bạn phải chịu khó khăn, đau đớn. Người tập Kendo phải mặc những bộ đồ Kendo nặng nề và vác chúng đi trong tiết trời nóng mùa hè hay phải đi chân trần trên sàn lạnh. Có thể nói bản thân việc luyện tập Kendo là phải chịu đựng những điều khó chịu đó và tiếp tục không ngừng nghỉ.
Nỗ lực kiên trì, nhẫn nại trong việc luyện tập chắc chắn một ngày nào đó sẽ có kết quả tốt. Và điều đó mang lại cho chúng ta niềm vui, sự tự tin và khả năng giải quyết vấn đề khó khăn tiếp theo. Bằng cách lặp lại quá trình này, người tập Kendo sẽ cải thiện cả về mặt kỹ thuật Kendo và tinh thần.
Có được sự tập trung, quyết tâm và độc lập
Kendo luôn được thực hiện bởi một người. Vì vậy, đó là cuộc chiến một người của chính bản thân người kiếm sĩ. Bạn phải luôn dựa vào chính mình, không thể nhận được sự giúp đỡ từ người khác. Ngay cả khi bạn đang ở một nơi tuyệt vọng bạn vẫn phải tự mình tồn tại.
Vì vậy, Kendo đòi hỏi "khả năng nhìn", "khả năng phán đoán" và "khả năng thực thi". Khi luyện tập phải luôn tập trung cao độ, đoàn kết tâm trí, rèn luyện sự tập trung để không bỏ sót bất cứ điều gì. Nếu tập luyện Kendo, bạn sẽ phát triển được tính độc lập.
Thể chất
Tư thế chính xác
Tư thế trong Kendo quan trọng đến mức người ta nói rằng "Kendo bắt đầu từ tư thế". Một tư thế đẹp và chuẩn tự nhiên sẽ dẫn đến sức mạnh. Vì vậy, Kendo đòi hỏi một tư thế chuẩn làm nền tảng. Tư thế trong Kendo đã được chứng minh là đúng về mặt y học, đó là lý do tại sao nó được gọi là 自然体 (shizentai - tư thế tự nhiên).
Mang lại sự nhanh nhẹn
Kendo là một loạt các động tác đánh, chọc và né đòn. Vì việc luyện tập này được lặp đi lặp lại với sự chú ý và khả năng quan sát vô cùng lớn, bạn sẽ tự nhiên có thể làm mọi việc một cách nhanh chóng, và bạn sẽ dần có thể tiếp thu các động tác (kỹ thuật) nhanh và chính xác.
Mang lại cho bạn sức bền
Thông qua việc luyện tập Kendo, sức bền của cơ bắp và hệ thống hô hấp sẽ được bổ sung.
Xã hội
Hình thành thái độ tôn trọng
Khi tập luyện hay thi đấu Kendo, bạn phải bắt đầu bằng một cái cúi chào và kết thúc bằng một cái cúi chào. Nói cách, người kiếm sĩ Kendo phải luôn tôn trọng đối phương, cho dù cuộc thi đấu có cạnh tranh và ác liệt thế nào đi chăng nữa.
Thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và hợp tác
Ở trên có nói rằng, Kendo là một cuộc chiến với bản thân và tính độc lập được nâng cao nhưng lại có những ý nghĩa tập thể lớn. Khi tập luyện Kendo là bạn đang luyện tập với bạn bè, đồng đội của mình. Mục đích của Kendo là nuôi dưỡng một con người tốt, nên chỉ cần “mạnh mẽ” thì không có giá trị gì cả. Nếu không có nỗ lực để phát triển tốt như một con người, thì sẽ chẳng ích gì khi học Kendo. Bạn phải luôn quan tâm đến các bạn trong nhóm và cùng nhau rèn luyện nghiêm túc. Khi làm như vậy, bạn sẽ phát triển một cách tự nhiên ý thức về đạo đức, và tiếp thu được ý tưởng về cái "tôi" trong tập thể và cách làm một thành viên của xã hội.
Thúc đẩy một thái độ đối với sức khỏe và an toàn bản thân
Luyện tập Kendo chính là để bản thân mình được an toàn và khỏe mạnh. Trong quá trình tập luyện Kendo, bạn sẽ biết thêm về thể chất và tinh thần của bản thân, nhận ra giới hạn của bản thân. Có thể nói, bản thân Kendo bắt đầu từ quan điểm bảo vệ bản thân. Trong cuộc sống, bạn sẽ trở nên thận trọng hơn.
Kendo là một phong cách sống được truyền thụ qua nhiều thế hệ người dân Nhật Bản. Kendo giúp con người ta tự khám phá và nắm được phong cách sống của bản thân. Qua đó đồng thời phát triển cách nhìn phong phú về cuộc sống, từ đó vận dụng những gì mình học được đóng góp cho xã hội.
Tham khảo: Shimane-kendo, sposhiru, e-kendo
Chia sẻ: Sơn Thạch - WeXpats Team
