Senpai là gì? Nên dùng Senpai, Kohai và Sensei như thế nào cho hợp lý ở Nhật? Người Nhật dùng Senpai, Kohai, Sensei trong bối cảnh nào? Sự khác nhau giữa Sensei và Senpai là gì? v.v. Đừng lo lắng, trong bài viết dưới đây WeXpats sẽ giúp bạn phân biệt “Senpai là gì?” hay sự khác nhau trong cách sử dụng “Senpai là gì?” ở trường học và ở chỗ làm của người Nhật. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm về mối quan hệ Senpai, Kohai và Sensei ở Nhật. Hãy tìm hiểu và áp dụng kiến thức xoay quanh vấn đề “Senpai là gì” vào từng tình huống của bản thân để dễ dàng hơn trong giao tiếp với người Nhật nhé!
Có thể bạn quan tâm:
Sama là gì? Cách phân biệt “Sama” với “San, Chan, Kun” trong tiếng Nhật
Mục lục:
Bạn có đang loay hoay tìm kiếm việc làm tại Nhật?
Senpai là gì?
Senpai là gì? Senpai trong tiếng Nhật được viết là「先輩 - senpai」(先 có nghĩa là “Tiền” và 輩 có nghĩa là “Bối”). Senpai mang ý nghĩa chỉ những người đi trước hay có kinh nghiệm trong một lĩnh vực nào đó. Hầu hết, khái niệm “Senpai là gì” được dùng trong trường học, công ty hay các câu lạc bộ ở Nhật. Trong văn hóa Nhật Bản, khái niệm Senpai đã được hình thành từ ngày xưa và chúng được duy trì cho đến ngày hôm nay. Văn hóa Senpai đã trở thành một trong những “KÍNH NGỮ” trong giao tiếp của người Nhật. Sử dụng kính ngữ Senpai đồng nghĩa với việc bạn vô cùng tôn trọng đối phương. Ví dụ, khi bạn học năm 3 của trường trung học phổ thông, bạn sẽ là Senpai của lớp đàn em là những học sinh năm 1, năm 2 của trường đó.
Bài viết được tuyển chọn
Kohai là gì?
Kouhai là gì? Kohai được viết dưới dạng Kanji trong tiếng Nhật là 「後輩 - kohai」 (後 có nghĩa là “Hậu” và 輩 có nghĩa là “Bối”). Kohai mang ý nghĩa chỉ những người đi sau Senpai. Cụ thể, Kohai là những người thuộc cùng lĩnh vực nhưng có tuổi nghề ngắn hơn Senpai.
Ví dụ, nếu bạn tham gia các bộ môn võ thuật như Judo hay Aikido, bạn sẽ được các Senpai trong lớp học võ chỉ dạy và Kouhai có nghĩa vụ lắng nghe và tôn trọng ý kiến cùng sự dẫn dắt của các Senpai.Thông qua việc Senpai hăng say truyền đạt kinh nghiệm và Kouhai cần mẫn lắng nghe, việc rèn luyện của đôi bên sẽ được nâng cao lên nhiều bậc đúng không nào?
Người Nhật rất coi trọng mối quan hệ Senpai và Kouhai, và coi như đây là một điều hiển nhiên phải thực hiện để thể hiện sự tôn kính của bản thân đến những người đi trước. Khi bạn đi uống cùng với Senpai, bạn không bao giờ được để ly rượu của Senpai cạn. Nên bạn phải luôn chú ý rót thêm cho đầy ly Senpai nhằm thể hiện sự tôn kính đến Senpai. Ngoài ra, cách xưng hô của bạn đối với Senpai là điều bạn cần cẩn trọng, vì nếu bạn sử dụng thể suồng sã thay vì thể lịch sự khi giao tiếp, bạn sẽ mất điểm rất nặng nề trong mắt của Senpai và cả những người xung quanh nữa đấy.
Sensei là gì?
Sensei trong tiếng Nhật được viết như sau:「先生 - sensei」( [先] có nghĩa là đi trước và [生] có nghĩa là sinh sống), nhằm chỉ những người thầy, cô giáo. Nếu bạn gọi ai đó là Sensei, đồng nghĩa với việc bạn ghi nhận kinh nghiệm của người đó, hay họ là một người ưu tú và xuất sắc trong một lĩnh vực nhất định. Sensei dùng để chỉ những người có vị trí, vị thế cao hơn so với Senpai. Mọi người thường nhầm lẫn giữa khái niệm Sensei và Senpai, nhưng trên thực tế thì 2 cách gọi này mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Mối quan hệ với Sensei thường được phân theo giai cấp thầy - trò nên đối với Kohai thì mối quan hệ giữa họ và các Sensei không được thân thiết như với Senpai.
Lưu ý, Sensei ở Nhật không chỉ là những người thầy, cô giáo mà còn bao gồm cả những Y, Bác sĩ nữa nhé!
Mối quan hệ trên - dưới
Văn hóa ứng xử theo cấp bậc là một trong những điều cần lưu ý khi học tập và làm việc tại Nhật Bản. Trong đó, mối quan hệ theo cấp bậc trên - dưới luôn là chủ đề được nhiều người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản quan tâm.
Nếu bạn đang làm việc ở công ty Nhật Bản thì viêc tuân lệnh cấp trên hay Sensei được xem là quy tắc “bất thành văn”. Ngược lại, việc không tuân lệnh hay cãi lời cấp trên được xem là vô lễ và sẽ ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến công việc. Văn hóa ứng xử với cấp trên được xuất phát từ những việc nhỏ nhặt nhất như vị trí ngồi trên ô tô, đi thang máy hay ngay cả việc giữ khoảng cách khi nói chuyện v.v cũng sẽ ảnh hưởng đến cách nhìn từ sếp đối với bạn.
Tham khảo:
Văn hóa làm việc tại Nhật Bản (tác phong, tiền lương, thăng tiến sự nghiệp)
Mối quan hệ Senpai - Kohai
Senpai ở trường học
Nếu bạn là người hâm mộ anime, chắc hẳn đã từng nghe qua cách gọi Senpai từ các nhân vật trong anime. Các nhân vật trong anime thường gọi các bậc tiền bối của họ là Senpai. Và trên thực tế, các học sinh Nhật Bản cũng gọi đàn anh, đàn chị của họ là Senpai ở trường học.
Có thể bạn quan tâm:
Những thuật ngữ anime phổ biến mà bạn nên biết
Mối quan hệ Senpai - Kohai ở Nhật được xem là một trong những nét văn hóa ứng xử nổi bật trên thế giới. Đặc biệt ở môi trường học đường, mối quan hệ Senpai - Kohai vô cùng được xem trọng. Các đàn em Kohai sẽ giữ thái độ tôn trọng đàn anh Senpai và mong nhận được sự giúp đỡ, chỉ dạy từ họ. Những Kohai sẽ gọi Senpai của họ bằng cách gọi tên trước và thêm từ Senpai vào sau. Cách gọi này nhằm muốn cho đối phương biết bản thân mình rất kính trọng họ. Đặc biệt, người Nhật thường sử dụng kính ngữ hay những từ ngữ như xin lỗi, cảm ơn hay thất lễ vì đã làm phiền… khi có việc cần nhờ vả Senpai của họ.
Sau đây là một số từ ngữ, câu văn được sử dụng như lời mở đầu nhờ vả Senpai bằng tiếng Nhật:
-
すみません - sumimasen: Xin lỗi
-
ありがとうございます - arigato gozaimasu: Cảm ơn
-
お忙しいところ恐縮です - oisogashi tokoro kyoshuku desu: Xin thất lễ vì đã làm phiền anh/chị
-
お手数おかけしますが - otesu wo okakeshimasuga: Thật phiền anh/chị nhưng mà…
-
大変申し訳ございません - taihen moshiwake gozaimase: cách nói lịch sự của 「すみません」
Senpai ở nơi làm việc
Trong công ty Nhật Bản, không quan trọng bạn bao nhiêu tuổi, nếu bạn là nhân viên mới bắt đầu làm việc tại một môi trường hoàn toàn xa lạ, bạn bắt buộc phải lắng nghe chỉ dẫn từ những Senpai của mình trong công ty. Tất nhiên, việc một người chân ướt chân ráo chú tâm học hỏi kinh nghiệm từ những Senpai làm việc lâu năm là một điều không hề mới mẻ. Thế nhưng, đối với một số người, việc bị gọi là “Kouhai” và phải đối xử nhún nhường với những Senpai có thể nhỏ hơn mình rất nhiều tuổi là một việc không dễ dàng chút nào phải không?
Senpai và Kohai, mối quan hệ nhấn mạnh sự quan trọng của việc kính trên nhường dưới và sẵn lòng học hỏi từ những người đi trước của người Nhật. Nhưng song song đó, chúng ta không thể phủ nhận những áp lực vô hình mà nó đã đặt lên vai của những người bị buộc phải tuân theo những trật tự lễ nghi này. Ví dụ, tình trạng senpai bắt nạt Kouhai ở những trường học thường rất phổ biến, thể hiện qua việc Senpai yêu cầu Kohai đi mua đồ lặt vặt cho mình (tuy rằng một số người chỉ coi việc này là sai vặt chứ chưa phải là bắt nạt). Hoặc nếu bạn là một người theo tư tưởng tôn trọng vừa phải với những người xung quanh, bạn sẽ cảm thấy việc cúi đầu chào hoặc sử dụng kính ngữ khi nói chuyện với Senpai là một điều quá sức rườm rà, lễ nghi. Chính vì vậy, nếu bạn cảm thấy mình khó có thể “ngoan ngoãn” tuân theo chỉ dạy và nhất mực tôn trọng những người đi trước, bạn sẽ gặp chút rắc rối khi thích nghi với cuộc sống ở Nhật Bản đấy nhé!
Xem thêm:
Kết
Senpai và Kohai về bản chất là một mối quan hệ chia sẻ và truyền đạt kinh nghiệm của tiền bối đi trước với các đàn em nhằm nâng cao kỹ năng của đôi bên. Việc thích nghi với cung cách đối đãi này của người Nhật và nắm bắt nó để tạo dựng những mối quan hệ xã hội cho bản thân là điều hết sức cần thiết ở Nhật. Trong mối quan hệ Senpai - Kohai không giới hạn tuổi tác nên đòi hỏi bạn phải biết nhún nhường, khiêm tốn, ý chí học hỏi và biết lắng nghe từ những người đi trước. Bài viết trên đây nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn về “Senpai là gì?” và cách phân biệt giữa Senpai, Kohai và Sensei. Hãy tham khảo bài viết “Senpai là gì?” và áp dụng những kiến thức hữu ích này đối với Senpai của bạn nhé! WeXpats mong bạn có thể học hỏi được nhiều điều hay từ Senpai và có được những Senpai tốt bụng nhất “quả đất”.
