Phương ngữ kansai ben hay còn được gọi là kansai hougen, là một trong những các phương ngôn tiếng Nhật được sử dụng tại vùng Kansai của Nhật Bản.
Trong tiếng Nhật, mỗi một vùng sẽ có những đặc trưng về ngôn ngữ, cũng như cách sử dụng ngôn ngữ riêng biệt. Trong đó, kansai ben là một phương ngữ thường gặp, được biết đến là phương ngôn kinki. Tuy nhiên, để hiểu rõ về chi tiết của phương ngữ này là như thế nào, sử dụng ra sao, có ý nghĩa gì thì không phải ai cũng biết. Để hiểu rõ hơn về kansai ben, các bạn hãy tìm hiểu qua thông tin sau.
Mục lục
- Kansai ben là gì?
- Lịch sử hình thành phương ngữ Kansai ben
- Đặc điểm của phương ngữ Kansai ben
- Những từ Kansai phổ biến rộng rãi
Kansai ben là gì?
Định nghĩa
Phương ngữ kansai hay kansai ben（関西弁） còn được biết đến với tên gọi là Kansai hougen（関西方言）. Đây là một nhóm những phương ngôn tại Nhật, được sử dụng phổ biến trong khu vực Kansai của Nhật Bản. Kansai ben là tên gọi phổ biến của phương ngữ này nhưng ngoài ra, nó còn được gọi là phương ngôn Kinki hay Kinki hougen. Phương ngữ này được sử dụng nhiều tại khu vực Osaka, Kyoto, Kobe, Nara… Như vậy, có thể hiểu đơn giản rằng phương ngữ kansai ben là phương ngữ được sử dụng tại một vùng địa phương ở Nhật, cụ thể là vùng Kansai.
Lý lịch của kansai ben gồm những gì?
Thành phố Osaka là trung tâm và là thành phố lớn nhất của khu vực Kansai. Do đó, những người không sử dụng tiếng Kansai, có thể nhầm lẫn về phương ngữ Osaka, cùng với phương ngữ của toàn bộ khu vực Kansai. Trên thực tế, phương ngữ Kansai không phải là một phương ngữ riêng. Đó là tên gọi của một nhóm những phương ngữ liên quan, được sử dụng chung trong một khu vực. Tại mỗi thành phố, mỗi tỉnh thành lại có các phương ngữ riêng mà người dân thường sử dụng, với những biến thể về ngôn ngữ của họ.
Mỗi một khu vực sẽ có các phương ngữ với những đặc điểm riêng biệt. Một số phương ngữ có nguồn gốc từ xa xưa. Tại khu vực Osaka, sẽ sử dụng phương ngữ Osaka, Kyoto sẽ là phương ngữ Kyoto và Nara là phương ngữ Nara hoặc Yamato. Phương ngữ của Shiga và Wakayama cũng được phân loại vào Kansai ben.
Bài viết được tuyển chọn
Lịch sử hình thành phương ngữ Kansai ben
Phương ngữ Kansai có hơn một ngàn năm lịch sử. Lúc các thành phố Kinai như Nara và Kyoto là kinh đô, phương ngữ Kinai, tổ tiên của phương ngữ Kansai, là tiếng Nhật chuẩn trên thực tế
Sự xuất hiện của phương ngữ Kansai đã được hình thành từ rất lâu trước đây tại Nhật Bản. Từ khoảng hơn 1000 năm trước, phương ngữ Kansai đã được hình thành và sử dụng. Vào thời kỳ đó, thành phố vùng Kinai như Nara và Kyoto được xem là kinh đô. Lúc đó, phương ngữ được sử dụng là Kinai, tổ tiên của phương ngữ Kansai, được xem là tiếng Nhật chuẩn và được sử dụng rộng rãi. Tầm ảnh hưởng của phương ngữ này tác động lên toàn nước Nhật, thậm chí là cả phương ngữ Edo (tiền thân của phương ngữ Tokyo thời hiện đại ngày nay).
Phương ngữ Kansai không còn là tiếng Nhật chuẩn
Đến thời kỳ Mạc phủ Tokugawa, trung tâm chính trị và quân sự của Nhật Bản đã được dời về Edo (Tokyo ngày nay). Vùng Kanto đã phát triển mạnh hơn, lúc này phương ngữ được sử dụng chủ yếu là Edo. Thời điểm đó, phương ngữ này được xem như tiếng Nhật chuẩn, được sử dụng trên toàn quốc, còn phương ngữ Kansai trở thành phương ngữ địa phương. Nhất là ở thời kỳ Minh Trị Duy Tân, phương ngữ Edo đã được công nhận chính thức là tiếng Nhật chuẩn.
Khi phương ngữ Tokyo trở thành tiêu chuẩn giáo dục/ truyền thông quốc gia tại Nhật Bản, sự khác biệt khu vực và nội tại của phương ngữ Kansai đã giảm đi và thay đổi
Khi phương ngữ Edo hay phương ngữ Tokyo được xem như tiếng Nhật chuẩn, được áp dụng vào giáo dục, truyền thông. Lúc này, phương ngữ Kansai đã suy giảm đáng kể và thay đổi. Mặc dù, trên thực tế Kansai là một khu vực đô thị đông dân lớn thứ hai tại Nhật Bản, với dân số khoảng 20 triệu người. Với tầm ảnh hưởng của phương ngữ Kansai được sử dụng trước đây, một số thành ngữ được đưa vào những phương ngữ khác, ngay cả trong tiếng Nhật tiêu chuẩn. Có những người Kansai vẫn sử dụng phương ngữ này trong đời sống hàng ngày.
Đặc điểm của phương ngữ Kansai ben
Nguyên âm
Trong tiếng Nhật chuẩn, một số nguyên âm được tiêu giảm nhưng ở phương ngữ Kansai ben thì không xảy ra điều này. Ví dụ từ desu trong tiếng Nhật chuẩn sẽ được phát âm thành “des”, còn ở phương ngữ Kansai sẽ phát âm rõ là “desu”.
Ở một số ngữ vực như “ai, ae, oi” thường sẽ được phát âm thành “e” trong tiếng Nhật chuẩn. Nhưng ở tiếng Kansai cách đọc này vẫn được giữ nguyên là “ai, ae, oi”.
Trong tiếng Kansai, khi phát âm thường kéo dài nguyên âm ở danh từ đơn mora. Ví dụ “ki” sẽ được phát âm dài hơn là /ki:/.
Một số nguyên âm dài có lúc bị rút ngắn trong tiếng Nhật chuẩn. Đặc biệt là ở những động từ chia thể ý chí như /iko: ka/ thành /iko ka/ ở Kansai. Những cụm từ đồng ý /so: da/ sẽ trở thành /so ja/ trong tiếng Kansai.
Phụ âm
Đối với phụ âm, âm tiết /hi/ của Kansai ben sẽ được phát âm gần với [hi] hơn là [ci] trong tiếng Nhật chuẩn.
Với phương ngữ Kansai, yotsugana sẽ được phát âm /zo/ và /zu/ lần lượt là /zi/ và /zu/ thay vì là /dzi/ và /dzw/ như tiếng Nhật chuẩn.
Trong tiếng Kansai, /g/ ở giữa hai nguyên âm thường được đọc là /g/ hay /ŋ/.
Ở trong tiếng Kansai, các hậu tố /h/ thường thay thế cho /s/.
Sự biến đổi của /m/ và /b/ trong một số từ như /sabui/ và /samui/.
Sự khác biệt theo khu vực
Phương ngữ Kansai là một nhóm những phương ngữ có liên quan với nhau, không phải tất cả đều có điểm chung về từ vựng, cách phát âm hay những điểm đặc trưng về ngữ pháp. Mỗi một phương ngữ sẽ có các đặc trưng cụ thể riêng biệt.
Những từ Kansai phổ biến rộng rãi
Phương ngữ Kansai sơ cấp: chuyên sử dụng cho chuyến đi đầu tiên đến Kansai!
-
こんにちは（Konnichiwa） → まいど（Maido）: Xin chào
-
ありがとう（Arigato） → おおきに（Okini）: Cảm ơn
-
本当（Honto） → ほんま（Honma）: Thật à
-
ダメ（Dame） → あかん（Akan）: Không được
-
そうだね（Sodane） → せやで（Seyade）: Đúng vậy
-
すごい（Sugoi） → めっちゃ（Meccha）・ばり（Bari）: Giỏi quá
-
むずかしい（Muzukashii） → むずい（Muzui）: Khó
-
早く（Hayaku） → はよ（Hayo）: Nhanh lên
-
ちがう（Chigau） → ちゃう（Cyau）: Khác, không phải
-
なんで（Nande） → なんでやねん（Nandeyanen）: Tại sao
-
さようなら（Sayounara） → さいなら（Sainara）・ほな（Hona）: Tạm biệt
-
とても（Totemo ） → めっちゃ（Meccha）: Rất
-
構わない（Kamawanai） → かまへん（Kamahen）: Không thành vấn đề
-
良い（Yoi） → ええ（Ee）: Tốt.
-
自転車（Jitensha） → ちゃり（Chari）: Xe ô tô.
Phương ngữ Kansai dành cho người dùng nâng cao
-
アイスコーヒー（Aisukohi） → レイコー（Reiko）: Cà phê đá
-
突き当り（Tsukiatari） → どん突き（Donduki）: Cuối đường
-
捨てる（Suteru） → ほかす（Hokasu）: Vứt, bỏ
-
新しい（Atarashii） → さらぴん（Sarapin）: Mới
-
せっかち（Sekkachi） → いらち（Irachi）: Thiếu kiên nhẫn, nóng vội
-
ふてぶてしい（Futebuteshii） → ふてこい（Futekoi）: Không biết xấu hổ
-
駐車場（Chusyajo） → モータープール（Motapuru）: Bãi đậu xe
Tổng hợp hội thoại phương ngữ Kansai: có thể áp dụng thực tế cho chuyến du lịch
-
このたこ焼きどう？(Kono takoyaki dou?) - Món Takoyaki này thế nào?
めっちゃ、うまいわ（Meccha Umaiwa）- Rất ngon!
-
これなんぼですか？（Korenanbodesuka?）- Cái này bao nhiêu tiền?
10,800円です。(10,800 en desu.) - 10,800 yên.
-
少し勉強できひん？まけてーやー（Sukoshi Benkyo Dekihin？ Maketeya）- Có thể rẻ hơn một chút được không? Hãy giảm giá cho tôi đi!
お兄さん、男前やから、10,500円！（Onisan, otokomae yakara 10,500 yen.）- Vì anh đẹp trai nên 10,500 yên nhé!
Phương ngữ Kansai ben có thời gian phát triển lâu dài tại Nhật Bản, từng là ngôn ngữ chuẩn trong thời kỳ trước đây. Phương ngữ này hiện nay vẫn được sử dụng tại vùng Kansai, với những điểm đặc trưng riêng biệt, khác so với các phương ngữ hiện đại. Những điểm đặc trưng trong ngôn ngữ của vùng này tạo nên nhiều điều thú vị, độc đáo trong cách phát âm và giao tiếp.
