Việc học tiếng Nhật từ con số 0 được xem là thách thức rất lớn đối với những người nước ngoài. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tại sao tiếng Nhật lại được xem là một trong những ngôn ngữ khó nhất thế giới và cách học tiếng Nhật hiệu quả nhất. Ngoài ra, bạn sẽ nắm được cấu trúc bài giảng phổ biến đang được áp dụng trong các trường tiếng Nhật và hiểu được những cách học tiếng Nhật hiệu quả được đúc kết từ chính kinh nghiệm thực tế của thành viên WeXpats.
MỤC LỤC:
- Học tiếng Nhật có khó không?
- Vậy tại sao tiếng Nhật lại khó học?
- Với một số người tiếng Nhật lại rất dễ học
- Cách học tiếng Nhật hiệu quả
- Học tiếng Nhật tại trường tiếng thì sẽ như thế nào?
- Lời khuyên về cách học tiếng Nhật hiệu quả từ thành viên WeXpats
- Tổng kết
Học tiếng Nhật có khó không?
Câu trả lời là có. Theo Bảng Xếp hạng độ khó ngôn ngữ của Viện Dịch vụ Đối ngoại, đã chia ngôn ngữ nước ngoài thành 5 hạng dựa trên thời gian trung bình mà học viên cần để đạt được trình độ sử dụng thành thạo ngôn ngữ đó trong công việc.
Tiếng Nhật được xếp hạng IV "Ngôn ngữ siêu khó" cùng với tiếng Trung, tiếng Hàn và tiếng Ả Rập. Ví dụ, thời gian trung bình để đạt được trình độ sử dụng thành thạo trong công việc đối với người nói tiếng Anh là 88 tuần (2200 giờ học) tương đương 1,7 năm.
Trong khi đó, Ngôn ngữ Hạng I "Ngôn ngữ dễ" chỉ mất 24-30 tuần (600-750 giờ học), tương đương 5-7 tháng.
※ Nguồn:U.S. Department of State, “Foreign Service Institute Foreign Language Training”
Bài viết được tuyển chọn
Vậy tại sao tiếng Nhật lại khó học?
Tiếng Nhật, cùng với những ngôn ngữ thuộc Hạng IV khác, khó học đối với người Việt vì chúng hoàn toàn khác biệt từ chữ viết cơ bản đến cấu trúc câu. Tiếng Nhật có nhiều bảng chữ cái, chưa kể việc cùng một ký tự tiếng Nhật có nhiều cách đọc và mang ý nghĩa khác nhau.
Kho từ vựng và ngữ pháp khổng lồ cần phải ghi nhớ
Ngôn ngữ Nhật được tạo thành từ ba loại ký tự - bảng chữ cái:「ひらがな - hiragana」,「カタカナ - katakana」và「漢字 - kanji」. Trong đó, chữ kanji được đánh giá khó nhất với vô vàn các ký tự, cách đọc và ý nghĩa vô cùng đa dạng. Chưa kể, để bắt đầu giao tiếp hoặc đọc được tiếng Nhật, yêu cầu trước tiên là bạn phải học và ghi nhớ được một lượng từ vựng đáng kể.
So với các ngôn ngữ khác, tiếng Nhật rất phong phú về số lượng từ vựng. Ngoài ra, ngôn ngữ này thường xuyên xuất hiện các từ ngữ địa phương và định nghĩa của từ có thể thay đổi theo thời gian. Không chỉ những người nước ngoài, ngay cả những người sống tại Nhật cũng thấy khó để theo kịp.
Vô vàn những cách đọc Kanji
Kanji có thể được đọc theo hai cách:「音読み - onyomi」, cách đọc được lấy từ tiếng Trung, và「訓読み - kunyomi」cách đọc được lấy từ tiếng Nhật. Người nước ngoài học tiếng Nhật rất dễ nhầm lẫn vì cách đọc của cùng một Kanji phụ thuộc vào cấu trúc câu và vị trí từ vựng.
Ngoài ra, người Nhật còn khá ưa thích sử dụng「当て字 - ateji」trong các trò chơi ghép từ hoặc khi đặt tên cho đồ vật. Ateji là khi các ký tự Kanji được sử dụng cho cách đọc và cách phát âm của chúng mà hoàn toàn bỏ qua ý nghĩa của ký tự. Ví dụ, từ「アジア - a ji a」‟Châu Á” được viết là「亜細亜」hoặc từ「めでたい - medetai」”may mắn” được viết là「目出度い」.
Chủ ngữ trong câu hoặc trong đoạn hội thoại bị lược bỏ
Một phần gây trở ngại của tiếng Nhật là việc bỏ qua hoặc làm mơ hồ về chủ thể trong câu, cho dù là văn viết hay văn nói. Một yếu tố rất quan trọng trong giao tiếp tiếng Nhật đó là “đọc tâm trạng”「空気を読む - kuuki wo yomu」, tức là phải “nhận diện chủ thể bằng cách đọc không khí của cuộc trò chuyện”. Và ngay từ cái tên, chúng ta đã thấy nó không hề đơn giản.
Dưới đây là một ví dụ về một cuộc trò chuyện đơn giản hàng ngày:
|
Dịch trực tiếp |
Dịch theo cách nói tự nhiên |
|
A「髪切ったの？」 B「うん。どう？」 A「似合う。」 |
A「髪切ったの？」 B「うん。どう？」 A「似合う。」 |
Như bạn có thể thấy từ việc so sánh hai bản dịch, câu tiếng Việt dịch chuẩn đòi hỏi đại từ chủ ngữ như "Bạn/cậu" hoặc "nó" để xác định đúng chủ thể của cuộc trò chuyện. Ngược lại, câu tiếng Nhật không cần xác định chủ thể nhưng cuộc trò chuyện vẫn diễn ra mạch lạc và tự nhiên. A hiểu rằng B đang hỏi về kiểu tóc của mình và B cũng hiểu rằng A đang nói về kiểu tóc khi được khen.
Hơn nữa, hai cụm từ tiếng Nhật thường xuyên được sử dụng là「よろしくお願いします - Yoroshiku Onegaishimasu」và「あとは任せた - ato wa makasete」 cũng rất mơ hồ. Ý nghĩa của chúng có thể thay đổi tùy thuộc vào ngữ cảnh như những gì đã diễn ra trong cuộc trò chuyện trước đó, tình hình hiện tại và những gì sẽ xảy ra tiếp sau đó.
Ví dụ, "Yoroshiku Onegaishimasu" nói với ai đó bạn mới gặp ở mức thân thiện có thể mang nghĩa là "rất vui được gặp bạn". Ngược lại, đối với đồng nghiệp có thể mang nghĩa là "tôi rất vui khi làm việc cùng bạn". Hay khi nhờ đến sự giúp đỡ từ người khác có thể mang hàm nghĩa là "làm ơn, rất biết ơn".
Với một số người tiếng Nhật lại rất dễ học
Người nước ngoài có hệ thống ngôn ngữ tương tự với tiếng Nhật thường học nhanh hơn. Đặc biệt là các quốc gia sử dụng chữ Hán không gặp nhiều vấn đề với chữ Kanji.
Quốc gia dễ học tiếng Nhật
Người nước ngoài từ Đài Loan và Trung Quốc rất quen thuộc với chữ Hán. Tiếng Trung có rất nhiều điểm tương đồng hoặc thậm chí giống hoàn toàn với tiếng Nhật về một số chữ Kanji. Ngay cả khi cách đọc hoàn toàn khác nhau, miễn là chữ đó giống hoặc tương tự, ý nghĩa sẽ không thay đổi.
Khảo sát các thành viên của WeXpats xem điều gì khiến mọi người cảm thấy khó khăn nhất khi học tiếng Nhật. Kết quả là những thành viên biết tiếng Trung hầu như không gặp vấn đề gì với Kanji, trong khi thành viên khác không biết tiếng Trung đều thấy Kanji là một trong những thứ khó khăn nhất khi học tiếng Nhật.
Đối với các quốc gia như Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Mông Cổ, việc học Kanji không dễ dàng vì những quốc gia này không sử dụng chữ Hán. Tuy nhiên, ngữ pháp tiếng Nhật rất giống với ngữ pháp trong tiếng mẹ đẻ của họ nên việc đọc hiểu và viết sẽ tiếp thu nhanh hơn.
Dễ phát âm hơn so với các ngôn ngữ khác
Tiếng Nhật có ít âm thanh và cách phát âm khá đơn giản. Không yêu cầu di chuyển lưỡi nhiều khi nói, không có âm R cuộn (thực sự là không có chữ R nào cả) hoặc các động tác miệng khó khác. Điều này giúp chúng ta hiểu được tại sao học nói tiếng Nhật có vẻ dễ dàng hơn so với việc đọc và viết. Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình chinh phục ngôn ngữ này, học từ việc nghe là một trong những cách học tiếng Nhật hiệu quả.
Cách học tiếng Nhật hiệu quả
Bạn thực sự muốn học tiếng Nhật? Chưa biết tiếng Nhật thì nên bắt đầu từ đâu? Có cần thiết phải tham gia các lớp học tiếng Nhật ngay từ khi mới bắt đầu không? Ở phần này, WeXpats sẽ đưa ra những cách học tiếng Nhật hiệu quả để giúp bạn tìm ra được con đường học tiếng Nhật tốt nhất và hiệu quả nhất.
Từ con số 0 đến thành thạo, bắt đầu từ cơ bản
Chúng ta bắt đầu bằng việc học bảng chữ cái tiếng Việt khi bắt đầu các bài học tiếng Việt. Và tiếng Nhật cũng vậy, bạn sẽ bắt đầu từ bảng chữ cái. Bảng chữ cái đầu tiên trong tiếng Nhật là Hiragana. Bắt đầu bằng việc học cách đọc Hiragana, đồng thời tập trung vào việc phát âm đúng. Tất cả các từ tiếng Nhật đều dựa trên sự kết hợp của Hiragana, vì vậy đây là bước quan trọng để xây dựng nền tảng cho kỹ năng đọc, nói và phát âm tốt.
Khi bạn đã quen với Hiragana, hãy luyện tập viết Hiragana. Nó rất hữu ích vì khi học thuộc vẹt bảng Hiragana, bạn có thể chỉ nhớ âm thanh mà không nhớ ký tự đi kèm với âm thanh đó. Sau khi luyện tập viết Hiragana nhiều lần, hãy thử làm một bài test khó hơn bằng cách đọc to và viết lại Hiragana từ trí nhớ của mình.
Cuối cùng, bạn sẽ có thể ghi nhớ mọi thứ hoàn hảo. Nhưng, từ tiếng Nhật sẽ là sự kết hợp của nhiều Hiragana khác nhau, không theo thứ tự Hiragana gốc a-i-u-e-o. Để luyện tập đọc ký tự Hiragana không theo thứ tự, hãy thử làm các bài kiểm tra Hiragana trực tuyến như Hiragana Quiz.
Katakana và mối quan hệ với Hiragana
Katakana được biết đến là Hiragana được đơn giản hóa. Mỗi ký tự Hiragana sẽ tương đương với một ký tự Katakana với cùng một cách đọc. Tuy những ký tự khác nhau nhưng lại khá giống nhau. Ví dụ, "ka" là「か」trong Hiragana và「カ」trong Katakana, "fu" là「ふ」trong Hiragana và「フ」 trong Katakana.
Sử dụng Katakana bao gồm việc viết các từ nước ngoài, tự âm hóa, furigana (hiragana hoặc katakana để đọc). Ví dụ:
- Từ tiếng Anh "restaurant" là「レストラン - resutoran」
- Từ âm hóa "meow" l「ニャー - nyaa」
- Furigana cho「田中 太郎」là「タナカ タロウ」hoặc「たなか たろう」
- Học Katakana sau Hiragana khá dễ dàng. Phần khó chỉ nằm ở việc ghi nhớ các ký tự Katakana. Nhiều người học tiếng Nhật sẽ thấy việc đọc Katakana khó hơn Hiragana.
Học bộ Kanji cơ bản mỗi ngày
Sau khi hoàn thành các bước cơ bản, đã đến lúc thách thức với bảng chữ cái Kanji. Nhiều người than phiền về độ khó của Kanji, nhưng trên thực tế, trừ khi bạn có kế hoạch đọc nhiều hoặc nghiên cứu một lĩnh vực cụ thể được yêu cầu thì không nhất thiết phải biết nhiều Kanji.
Để sống hay du lịch ở Nhật, chỉ cần biết các Kanji cơ bản hàng ngày là đủ. Kanji được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày khá đơn giản. Bạn có thể học thông qua cuốn giáo trình 500~1000 Kanji cơ bản phải biết cùng với từ vựng sử dụng những Kanji này.
Ví dụ, Kanji「力」có thể đọc là「ちから - chikara」hoặc「りょく - ryoku」. Từ một ký tự Kanji đơn giản như vậy, bạn có thể học được rất nhiều từ vựng như:
- 「努力 - doryoku」có nghĩa là “công việc chăm chỉ”
- 「努力家 - doryoku ka」có nghĩa là “người làm việc chăm chỉ”
- 「力強い - chikara tzuyoi」có nghĩa là “mạnh mẽ”
- 「協力 - kyouryoku」có nghĩa là “sự hợp tác”
Lúc này, bạn sẽ có thể đọc hiểu được các bài viết đơn giản và sách truyện dành cho trẻ em bằng tiếng Nhật, hãy thử nhé!
Chinh phục ngữ pháp và đặt câu tiếng Nhật
Nguồn ảnh: © 3A corporation
Khi bạn đã thành thạo bảng chữ cái Hiragana và Katakana và biết khoảng 1000 từ vựng thì đây là lúc bạn sẵn sàng để học ngữ pháp tiếng Nhật như tạo câu đơn giản hay giao tiếp cơ bản. Ở giai đoạn này, bạn có thể tự học với sách giáo trình tiếng Nhật hoặc tham gia các khóa học bài bản như học trực tiếp hay trực tuyến ở các trung tâm tiếng Nhật.
Nguồn ảnh: © The Japan Times Publishing, Ltd.
Tìm giáo trình tiếng Nhật dành cho người mới bắt đầu chẳng hạn như Minna no Nihongo, Genki, Japanese from Zero… đây đều là những lựa chọn tuyệt vời. Đồng thời, bạn cũng có thể theo chương trình học của kỳ thi JLPT cấp độ N5 và N4 cũng rất hiệu quả. Đối với sách giáo trình JLPT, có thể tham khảo bộ sách Soumatome.
Nguồn ảnh: ©1996-2022 From Zero LLC
Việc học tiếng Nhật cũng tùy thuộc vào mục đích bạn có muốn tham gia kỳ thi JLPT ở các cấp độ mới bắt đầu này hay không. Thi JLPT là cách rất hay để kiểm tra kiến thức của mình và cũng là cách động viên bản thân chăm học hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, trong công việc hay thi Đại học, yêu cầu năng lực tiếng Nhật cao hơn JLPT N5 hoặc N4.
Trình độ trung cấp trở lên
Trình độ trung cấp là thách thức rất lớn bạn sẽ phải đối mặt. Đây là giai đoạn chuyển tiếp, bạn không còn là người mới bắt đầu nhưng cũng chưa đạt đến trình độ giỏi tiếng Nhật. Giai đoạn này rất quan trọng vì đây là thời điểm mà nhiều người gặp khó khăn trong việc học, dễ mất hứng thú và muốn từ bỏ.
Bạn có thể cố gắng hết sức mình để học nhưng cũng nên coi việc học tiếng Nhật hay bất kỳ ngôn ngữ nào khác là một trải nghiệm vui vẻ. Vậy, làm thế nào để tránh rơi vào trạng thái tiêu cực khi đối diện với những khó khăn? Cùng tham khảo những cách sau đây nhé!
- Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Tham gia các lớp học tiếng Nhật hoặc tìm một gia sư riêng. Có người hướng dẫn sẽ giúp bạn rất nhiều. Khi bạn gặp khó khăn bạn chỉ cần hỏi và sẽ được giải đáp! Giáo viên của bạn có thể có những mẹo hoặc tài liệu hay chia sẻ cho bạn.
- Lựa chọn một bước tiến xa hơn đó là du học Nhật Bản. Bạn có thể sẽ thấy rất hồi hộp, lo lắng khi đến một nơi xa lạ như Nhật Bản. Đặc biệt là khi tiếng Nhật của mình không tốt, nhưng bạn sẽ rất nhanh chóng tiếp thu và cải thiện tiếng Nhật khi đã quen với môi trường nơi đây.
- Kết hợp các phương pháp học tiếng Nhật một cách vui nhộn vào lịch học tiếng Nhật của bạn. Xem J-drama cũng là một cách rất hay chúng tôi khuyên bạn nên thử. Tuy nhiên, nên lựa chọn thứ mình thực sự yêu thích và duy trì nó trở thành động lực học của bạn, ví dụ như âm nhạc, anime, manga,...
Học tiếng Nhật tại trường tiếng thì sẽ như thế nào?
Có nhiều loại hình trường học và lớp học tiếng Nhật khác nhau tại Nhật Bản, mỗi loại lại có kế hoạch học, giáo trình và phong cách giảng dạy riêng. Có các lớp dành cho người đi làm, lớp học ôn thi đại học cho những người muốn thi vào đại học, lớp tập trung vào văn hóa cho những người quan tâm đến văn hóa Nhật Bản và nhiều hơn thế nữa. Các bài học tại các trường tiếng Nhật Bản thường được xây dựng theo hướng phát triển toàn diện để học viên có thể học đều giữa đọc, nghe, viết và nói.
Nhìn chung, cấu trúc bài học tại các trường tiếng Nhật Bản có dạng như sau:
Kana → Ngữ pháp + Kanji + Hiểu đọc → Keigo
Trong mỗi bài học, sẽ có các phần từ vựng, ngữ kết hợp với việc thực hành kaiwa. Công cụ sử dụng chính là giáo trình/sách giáo khoa, có thể sẽ có thêm cả sách bài tập thực hành hay đĩa CD để luyện nghe. Các bài test nhỏ, các kỳ thi cũng thường xuyên được tổ chức để kiểm tra kiến thức của học viên.
Việc chọn một trường tiếng Nhật tốt là rất quan trọng. Bạn cũng đang băn khoăn làm thế nào để chọn một Trường Ngôn ngữ Nhật Bản tốt? Chúng tôi có 3 bài viết giới thiệu về các trường tiếng Nhật để giúp bạn tham khảo:
Các trường Nhật ngữ trên toàn Nhật Bản
Ở Tokyo
Trường Nhật ngữ ISI
Lời khuyên về cách học tiếng Nhật hiệu quả từ thành viên WeXpats
Dưới đây là ý kiến của các thành viên của đội ngũ WeXpats về cách họ học tiếng Nhật. Dưới đây là câu trả lời được đưa ra:
Ngoài giáo trình, còn có công cụ hay phương tiện nào khác hữu ích cho việc học tiếng Nhật không?
Hầu hết, những người tham gia đã trả lời rằng việc xem phim truyền hình, làm thêm tại Nhật và đọc sách tiếng Nhật là những phương tiện hữu ích nhất.
Các câu trả lời khác bao gồm xem anime, đọc manga, tự luyện nói tiếng Nhật tại nhà, tương tác với người Nhật và xem video bằng tiếng Nhật trên Youtube cũng là những cách học tiếng Nhật hiệu quả.
Bạn có lời khuyên nào dành cho người học tiếng Nhật không?
Tìm ra những điều mình thích trong văn hóa Nhật Bản (anime, drama, ca sĩ…) và học một cách thật vui vẻ sẽ giúp cho bạn duy trì được động lực học!
Hãy chăm chỉ xem các chương trình với phụ đề tiếng Nhật.
Học tiếng Nhật từ việc xem phim Nhật.
(Đối với người mới học) Hãy thử đọc các cuốn truyện thiếu nhi tiếng Nhật. Bạn có thể mua chúng với giá khá rẻ tại các cửa hàng sách hoặc mượn từ các thư viện địa phương.
(Đối với sinh viên quốc tế ở Nhật Bản) Làm thêm, học từ vựng và cách diễn đạt từ việc trò chuyện với người khác.
Tổng kết
Việc học tiếng Nhật không hẳn là một quá trình chỉ toàn khó khăn. Nếu biết cách học tiếng Nhật hiệu quả và duy trì thói quen học hàng ngày, bạn hoàn toàn có thể có được một nền tảng vững chắc và dễ dàng chinh phục ngôn ngữ này.
