Matsuo Basho là một nhà thơ nổi tiếng của Nhật với nhiều tác phẩm để đời là nguồn cảm hứng cho giới trẻ. Matsuo Basho là người góp phần làm phong phú thêm văn hóa thơ của nước Nhật.
Thơ thiền Nhật Bản được sáng tác ấn tượng bởi nhà thơ Matsuo Basho nổi tiếng ở Nhật Bản. Tìm hiểu về Matsuo Basho giúp bạn hiểu thêm về văn hóa nước Nhật, bổ sung kiến thức liên quan đến thơ thiền của nước Nhật.
Mục lục
- Matsuo basho là ai?
- Matsuo basho và cõi thơ Haiku ở Nhật
- Những tác phẩm chính của Matsuo basho
- Matsuo basho ảnh hương như thế nào trong văn chương Nhật Bản
Matsuo basho là ai?
Vài nét về gia đình, xuất thân
Matsuo Basho (1644 -1694) là một thiền sư nổi tiếng của Nhật Bản thời bấy giờ với tên thật là Matsuo Munefusa. Ông sinh ra trong dòng dõi Samurai cấp thấp Matsuo Kinsaku ở thời kỳ Tokugawa (1603-1868). Năm 9 tuổi, Matsuo Basho được lãnh chúa Iga mời vào phủ để làm bạn với con trai của ông là Yoshitada; cả 2 đã trở thành bạn thân thiết và cùng nhau đồng hành cùng phát triển.
Tính cách, cuộc đời
Cuộc đời Matsuo Basho không ở yên một nơi mà là cuộc hành hương bất tận với những con đường đầy gió bụi tại những thị trấn, đồng không mông quạnh, vực sâu và hẻm núi,… trên khắp nước Nhật.
Năm ông 24 tuổi, người bạn của ông là Yoshitada qua đời và Matsuo Basho đã rời khỏi Iga. Matsuo Basho là người có tinh thần thanh thản nhờ đắm mình trong thiền thể hiện trong mỗi vần thơ của ông.
Hành trình tu thiền của ông
Năm 1666, nhà thơ thiền matsuo basho đến Kyoto và sống tại đây trong thời gian 5 năm đồng hành cùng Kitamura Kigin với bộ môn cổ văn Nhật. Ông nghiên cứu thư pháp, nghiên cứu về cổ văn của Trung Quốc và trở thành nhà phê bình xuất chúng.
Mùa xuân năm 1672, Matsuo Basho rời Tokyo đến Edo để gia nhập vào giới văn đàn tại Edo để mở lớp dạy thơ Haikai.
Mùa xuân năm 1679, nhà thơ được phong tước vị bậc thầy dạy thơ Haiku (Sosho). Những năm ở Edo, nhà thơ tập tu thiền đạo với sự hướng dẫn của thiền sư Buccho tại ngôi chùa Cho Keiji lúc bấy giờ, con đường tu thiền của ông cũng bắt đầu từ đây.
Bài viết được tuyển chọn
Matsuo basho và cõi thơ Haiku ở Nhật
Thơ haiku là gì?
Thơ Haiku có nghĩa là nguyên một bài thơ chỉ có 1 câu duy nhất với nội dung thể hiện sự vui nhộn, hài hước. Bắt nguồn của từ Haiku là từ “haikai rengar no hokku” có đặc điểm ít từ ngữ, mỗi câu thơ chỉ có 17 âm tiết theo thể vận thơ 5 – 7 -5.
Nguồn gốc thật sự của thơ Haiku chính từ thơ truyền thống đoản ca (Tanka) với phần đầu là Tanka – thơ của người Nhật Bản.
Phong cách độc đáo thơ haiku của Bashô
Các tác phẩm thơ matsuo basho mang một nét mới mẻ hơn so với thơ Haiku truyền thống với phong cách sáng tác mang ấn tượng của riêng Matsuo Basho . Thơ của ông có sự dung hợp giữa đời thường và hiện đại với yếu tố tâm linh trong tu thiền mà ông đã theo đuổi. Một khổ thơ Haiku của Matsuo Basho chỉ gồm có trọn vẹn 17 âm tiết.
Những tác phẩm chính của Matsuo basho
Tác giả Matsuo Basho đã cho ra đời rất nhiều tác phẩm ấn tượng thuộc thể loại thơ Haiku mang đậm âm hưởng tu thiền. Những tác phẩm ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người độc của Matsuo Basho phải kể đến gồm có:
-
Đông nhật (Fuyu no hi, 1684), 5 tập, viết chung với bạn thơ.
-
Nhật ký phơi thân đồng nội (Nozarashi kiko, dã sái kỷ hành, 1685).
-
Nhật ký hành trình Kashima (Kashima kiko, 1687).
-
Nhật ký về thôn Sarashina (Sarashina kiko, 1688).
-
Lối lên miền Oku (Oku no hosomichi, áo chi tế đạo, 1689).
-
Nhật ký Saga (Saga nikki, 1691).
Matsuo basho ảnh hương như thế nào trong văn chương Nhật Bản
Nhiều nhà thơ thế hệ sau đi theo khuynh hướng thơ ông
Matsuo Basho là một trong những nhà thơ thiền nhật bản nổi tiếng được mệnh danh là thiên tài trong sáng tác tác phẩm Haiku. Matsuo Basho có hơn 2000 đệ tử và nổi danh với 10 nhà thơ tiếng tăm với các thể thơ Bashō Kitetsu hay còn gọi là Ba Tiêu thập triết. 10 học trò của ông đó chính là Etsujin, Hokushi, Joso, Kikaku, Kyorai, Kyoroku, Ransetsu, Shiko, Sanpu và Yaha.
Những năm tiếp theo, có nhiều nhà thơ sáng tác thơ theo khuynh hướng hiện đại vẫn nối bước làm thơ theo phong cách của thiên tài Matsuo Basho, điển hình như: Kobayashi Issa (1763-1827), Masaoka Shiki (1867-1902). Vẫn có nhiều nhà thơ hiện đại đi theo con đường hành hương, phiêu bạt để tìm cảm hứng sáng tác thơ như chính nhà thơ Matsuo Basho.
Ở thế kỷ thứ 20 vẫn có nhiều nhà thơ, nhà văn hiện đại tôn vinh thơ của Matsuo Basho và học tập, nghiên cứu để tìm kiếm sự huyền bí, ý nghĩa sâu sắc trong từng bài thơ của ông.
Được nghiên cứu, phổ biến ra quốc tế
Không chỉ ảnh hưởng đến nền văn chương Nhật Bản mà Matsuo Basho còn có ảnh hưởng đến nền thơ văn, nghệ thuật toàn Thế Giới với nhiều nghiên cứu, đánh giá, bình luật và ấn phẩm được lưu hành trên toàn Thế Giới. Nhiều nhà thơ, nhà văn lớn trên Thế Giới học tập theo phong cách thơ Haiku của Matsuo Basho để mang thơ ra phạm vi toàn Quốc Tế trong đó có những tác giả như Paul Eluard của Pháp, Octavio Paz của Tây Ban Nha và George Seferis của Hy Lạp.
Matsuo Basho thực sự là một nhà thơ Haiku lỗi lạc của văn học Nhật Bản đương đại với thành tích, cống hiến lớn lao cho nền văn học hiện đại. Có thể thấy rằng cuộc đời, sự nghiệp của Matsuo Basho mang đến nhiều sự thú vị, ý nghĩa cho các thế hệ sau này.
