Dù cho bạn có đang học tiếng Nhật hay không, chắc chắn bạn đã từng nghe qua từ “sensei” rồi đúng không nào? Sensei thường mang ý nghĩa “giáo viên”, tức những giáo viên dạy dỗ chúng ta từ lớp mầm non đến tiểu học, trung học, đại học. Tuy nhiên, ngoài những người thầy người cô đó, sensei còn được sử dụng để xưng hô với một số người khác nữa đấy. Cùng tìm hiểu về những người được gọi là sensei và các điều kiện nhất định về bằng cấp của họ nhé!
Bạn có đang loay hoay tìm kiếm việc làm tại Nhật?
Sensei ở lớp Hoikuen và Youchien
Trẻ mẫu giáo 保育園
Trước hết, “sensei” thường được sử dụng để ám chỉ những người có liên quan đến ngành giáo dục, tiêu biểu là giáo viên. Hãy cùng tìm hiểu về các sensei này theo thứ tự về tuổi nhé.
Ở Nhật Bản, có hai loại trường mẫu giáo dành cho trẻ em đó là Hoikuen 保育園 và Youchien 幼稚園, và nhiều trẻ em sẽ được ba mẹ đưa đến đó để giao tiếp với các bạn đồng trang lứa trong suốt thời thơ ấu. Mặc dù có một số khác biệt nhất định, Hoikuen ám chỉ những cơ sở trông giữ bé từ 0 đến 6 tuổi và Youchien sẽ là nơi trông giữ những bé từ 3 đến 6 tuổi.
Sensei của Hoikuen được gọi là “Hoikushi 保育士” và sensei của Youchien được gọi là “Youchien Kyoyuu 幼稚園教諭”. Vì mục đích của Hoikuen là “chăm sóc (hoiku 保育)”, nên công việc chính của Hoikushi sẽ chủ yếu xoay quanh việc chăm sóc trẻ em. Mặt khác, vì Youchien là những cơ sở giáo dục của Nhật Bản, nên công việc của Youchien Kyoyuu sẽ được dựa trên nền tảng của việc giáo dục trẻ em.
Tư cách cần thiết để trở thành Hoikushi và Youchien Kyoyuu
Để có thể trở thành Hoikushi, bạn cần phải sở hữu trình độ chuyên môn của một Hoikushi chính hiệu. Tương tự như trên, bạn cần có bằng cấp của Youchien Kyoyuu (có thể là loại 1 hoặc loại 2).
Có 2 cách để bạn có thể nhận được tư cách Hoikushi, đó là tốt nghiệp khóa đào tạo chăm sóc trẻ em tại một trường dạy nghề (senmon), cao đẳng hoặc đại học, hoặc tham gia một kỳ thi quốc gia. Nếu bạn muốn trở thành Youchien Kyoyuu, bạn có thể nhận được giấy phép bằng cách tốt nghiệp cao đẳng hoặc đại học với chuyên ngành về chăm sóc trẻ em. Sinh viên đại học có thể có được giấy phép loại 1, trong khi sinh viên cao đẳng sẽ nhận được giấy phép loại 2.
Trong những năm gần đây, số trường học được phép cấp giấy chứng nhận tư cách của Hoikushi và giấy phép của Youchien Kyoyuu đang ngày một gia tăng. Các trường dạy nghề cũng theo đó mà mở rộng các chương trình liên kết với trường cao đẳng.
Bài viết được tuyển chọn
Sensei trong trường tiểu học-trung học-phổ thông
Tiếp theo, chúng ta cùng tìm hiểu về những sensei trong trường tiểu học, trung học, và phổ thông trung học nhé.
Sensei của học sinh tiểu học
Học sinh tiểu học 小学生
Trường tiểu học ở Nhật Bản bao gồm học sinh từ lớp 1 tới lớp 6, và từng lớp sẽ có một sensei (giáo viên chủ nhiệm) riêng. Sensei của cấp tiểu học sẽ có một trách nhiệm đặc trưng là dạy học sinh tất cả các môn học. Những môn đó là Quốc ngữ, Toán, Khoa học, Âm nhạc, Xã hội, Thể dục, Công nghệ, Gia chánh, Sinh hoạt chung. Sensei còn có trách nhiệm hướng dẫn học sinh tham gia các câu lạc bộ hoặc các hoạt động của hội học sinh để định hình cho con trẻ nhiều kỹ năng quan trọng khác ngoài việc học.
Sensei của học sinh trung học và cấp 3
Sensei cấp 2 và cấp 3 中高校の先生
Ở các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông, sensei sẽ dạy học sinh tùy theo chuyên ngành của mình. Tuy nhiên, cũng như sensei bậc tiểu học, sensei cấp 2 và cấp 3 sẽ định hướng cho học sinh tham gia các sự kiện, lễ hội văn hóa thể thao diễn ra hàng năm, và cung cấp lời khuyên, huấn luyện học sinh về các hoạt động câu lạc bộ. Ngoài ra, sensei của trung học và trung học phổ thông còn phải gánh vác trọng trách định hướng cho việc học lên cao của học sinh. Đó là một công việc mang ý nghĩa cực kỳ quan trọng, bởi vì nó gắn liền với tương lai của học sinh sau này.
Tư cách trở thành sensei
Để trở thành giáo viên của trường, thông thường bạn cần phải có “giấy phép làm giáo viên” và tham gia “kỳ thi tuyển dụng giáo viên”.
Trước tiên, mình sẽ giới thiệu về cách lấy “giấy phép làm giáo viên”. Bạn cần phải có trải qua một quá trình đào tạo nghiệp vụ giảng dạy tại một trường cao đẳng, đại học hoặc sau đại học. Tuy nhiên, miễn là bạn có giấy phép của giáo viên bậc tiểu học, bạn có thể có được tư cách tham gia và đoạt được chứng chỉ của kỳ thi kiểm tra trình độ giáo viên ngay cả khi bạn không được đào tạo nghiệp vụ giảng dạy. Ngoài ra, giáo viên trung học không thể tham gia các khóa học giảng dạy tại trường cao đẳng.
Sau khi có được giấy phép làm giáo viên, bạn sẽ tham gia “kỳ thi tuyển dụng giáo viên”. Kỳ thi này diễn ra vào khoảng tháng 7 hàng năm và chỉ diễn ra mỗi năm một lần. Nếu bạn muốn được làm việc trong một trường công lập, bạn sẽ phải tham gia kỳ thi cấp tỉnh. Nếu bạn muốn được làm giáo viên của một trường dân lập, bạn sẽ phải làm bài kiểm tra được đặt ra bởi trường bạn muốn, và bạn sẽ được thuê làm giáo viên nếu bạn đỗ kỳ thi đó.
Sensei của bậc đại học
Sinh viên đại học 大学生
Các giáo viên đại học được gọi là “giáo sư (Kyoju 教授)” và mỗi người đều có kiến thức chuyên ngành rất vững chắc. Họ có trách nhiệm truyền đạt kiến thức đó cho sinh viên thông qua các lớp học khác nhau. Thông thường, một lớp học ở bậc đại học kéo dài khoảng 90 phút, và tuy rằng sẽ có đôi chút khác biệt tùy thuộc vào từng giáo sư, một giáo sư sẽ phụ trách trung bình khoảng 5 bài học mỗi tuần.
Ngoài ra, nhiệm vụ chính của giáo sư chính là thúc đẩy quá trình nghiên cứu trong các lĩnh vực chuyên ngành. Các kết quả nghiên cứu này thường sẽ được trình bày trong các buổi họp chuyên ngành hoặc trong các tạp chí học thuật. Giáo sư còn có thể tham gia vào việc quản lý các trường đại học hoặc, được mời đến làm diễn giả xuất hiện trước công chúng thông qua các phương tiện truyền thông.
Cách để trở thành giáo sư đại học
Để trở thành giáo sư đại học, mọi người thường bắt đầu giảng dạy tại đại học với tư cách là lecturer, sau đó sẽ từ từ được bổ nhiệm làm phó giáo sư và cuối cùng là giáo sư.
Tuy nhiên, để có thể được giảng dạy ở bậc đại học, bạn cần có bằng Tiến sĩ. Sau khi tốt nghiệp đại học và nhận được bằng Cử nhân, bạn sẽ tiếp tục học và nghiên cứu trong vòng 2 năm bậc Thạc sĩ để có được bằng Thạc sĩ. Sau 3 năm nghiên cứu, bạn sẽ viết luận án Tiến sĩ và bảo vệ thành công luận án này để lấy bằng Tiến sĩ.
Thời gian nghiên cứu cần thiết để lấy bằng Tiến sĩ sẽ thay đổi tùy thuộc vào trường đại học mà bạn theo học, nhưng trung bình, bạn cần mất khoảng 5 năm.
Những sensei khác
Ngoài những “sensei”, tức những giáo viên làm trong ngành giáo dục, mà mình đã giải thích ở trên, ở Nhật, chỉ cần bạn có chuyên môn và chỉ dạy cho ai đó, bạn sẽ có thể được gọi là sensei (tiên sinh). Dưới đây là danh sách những nghề nghiệp khác nhau mà người Nhật gọi là sensei khi xưng hô.
Bác sĩ
Bác sĩ
Ở Nhật Bản, những y sĩ như bác sĩ nha khoa, tai mũi họng, v.v… đều được gọi là sensei.
Các bác sĩ này có thể được phân thành 2 loại là bác sĩ lâm sàng và bác sĩ nghiên cứu. Nội dung công việc của bác sĩ lâm sàng là điều trị, phòng ngừa, và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân. Vì vậy, khi nhắc đến 2 từ “bác sĩ”, người ta thường sẽ nghĩ về bác sĩ lâm sàng nhiều hơn cả. Mặt khác, công việc của các bác sĩ nghiên cứu là điều tra nguyên nhân gây bệnh và nghiên cứu các phương pháp điều trị hiệu quả.
Để trở thành bác sĩ, bạn phải theo học ở khoa y của trường đại học, thông thường kéo dài khoảng 6 năm. Sau đó, bạn cần phải vượt qua kỳ thi quốc gia của bác sĩ. Ngoài ra, sau khi vượt qua kỳ thi, bạn phải có ít nhất 2 năm kinh nghiệm
thực tập làm bác sĩ lâm sàng.
Luật sư
Luật sư 弁護士
Ở Nhật Bản, luật sư cũng được gọi là sensei. Công việc của một luật sư là bảo vệ quyền con người dựa trên kiến thức pháp lý của mình.
Tuy rằng bạn sẽ khó mà gặp phải các vấn đề kiện tụng trong cuộc sống hằng ngày, nhưng chắc chắn khi bạn gặp những rắc rối pháp lý hoặc mắc phải tai nạn nào đó, luật sư là một người mà bạn có thể tin cậy trong những tình huống không mong muốn như vậy.
Để trở thành một luật sư, điều cần thiết nhất là bạn phải vượt qua một kỳ thi pháp lý. Những người đã hoàn thành trường luật hoặc đã vượt qua kỳ thi sơ bộ (đối với những người chưa hoàn thành trường luật) sẽ có đủ điều kiện để tham gia. Bạn phải dự thi pháp lý trong vòng 5 năm sau khi tốt nghiệp hoặc đỗ kỳ thi sơ bộ. Tỷ lệ đỗ được ước tính là 25% trong năm 2017. Điều này cho thấy mức độ khó nhằn của kỳ thi này.
Tác giả
Tiểu thuyết gia 小説家
Người Nhật cũng thường gọi một nhà văn (chủ yếu là tiểu thuyết gia, họa sĩ truyện tranh) là “sensei”. Bạn không cần bằng cấp hoặc nền tảng học vấn để trở thành một nhà văn. Điều cần thiết là khả năng diễn đạt ý tưởng và cách bạn biểu thị cảm xúc của mình qua các dòng văn hoặc các nhân vật truyện tranh, và tạo ra những tác phẩm được nhiều người yêu thích.
Bạn sẽ nhận được tiền viết bản thảo và tiền bản quyền khi tác phẩm bạn viết được xuất bản trên tạp chí hoặc xuất bản dưới dạng sách. Hãy nhớ rằng trừ khi bạn tạo được một tác phẩm được nhiều người mong chờ, mến mộ, bạn khó có thể kiếm được thu nhập khi sáng tác.
Sensei là một từ mang thật nhiều ý nghĩa trong tiếng Nhật phải không? Vì vậy, hãy đọc bài viết này và học thêm cách xưng hô hợp lý đối với những “sensei” mà bạn gặp trong cuộc sống thường ngày ở Nhật nhé.
Chia sẻ
